Galery

1

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στη Βουλγαρία εναντίον του διορισμού του Ντελιάν Πέεβσκι στη θέση διευθυντή της Κρατικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (DANS) συνεχίζονται για πέμπτη μέρα. Η απόφαση της Βουλής προκάλεσε αντιδράσεις και εκ μέρους των ξένων εταίρων της Βουλγαρίας. Σε μια δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται ότι „οι διαδηλώσεις στη Βουλγαρία από το σαββατοκύριακο δείχνουν για άλλη μια φορά την βαθιά ανησυχία της βουλγαρικής κοινωνίας για το κράτος δικαίου”.

Το GRReporter απευθύνθηκε στον καθηγητή πανεπιστημίου και ειδικό στα θέματα ασφάλειας, άμυνας και δημόσιας τάξης Νικολάι Σλάτινσκι για να σχολιάσει την παρούσα κατάσταση στη χώρα.

Κύριε Σλάτινσκι, γιατί είναι τόσο σημαντικό το θέμα ποιος θα σταθεί επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (DANS);

Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στην προηγούμενη κυβέρνηση του τρικομματικού συνασπισμού (2005-2009) ακριβώς ο τότε πρωθυπουργός Σεργκέι Στανίσεφ δημιούργησε με τον πιο εσφαλμένο τρόπο την DANS, με αποτέλεσμα από δύο σχετικά καλές αντισκοπείες (Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας και Πολεμική Αντικατασκοπεία) να προκύψει μια καινούργια «μισή» αντικατασκοπεία, η οποία μάλιστα δεν λειτουργούσε καλά, ωστόσο η DANS αποτελεί έναν φορέα-κλειδί στο σύστημα της Εθνικής Ασφάλειας. Επιπλέον, με τις τελευταίες τροποποιήσεις του Νόμου περί της DANS οι κυβερνώντες την μετέτρεψαν – σε αντίθεση με τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές και σε δραματική αντίθεση με τα συμφέροντα του κράτους, της κοινωνίας και των πολιτών – σε δεύτερο υπουργείο Εσωτερικών, δηλαδή σε ένα ΜΕΓΑ υπουργείο Εσωτερικών, σε κάτι που μοιάζει δραματικά με την κομμουνιστική Κρατική Ασφάλεια, σε ένα εκρηκτικό μίγμα αστυνομικών, κατασκοπευτικών και κατασταλτικών λειτουργιών. Υπό την έννοια αυτή η θέση διευθυντή της DANS είναι εξαιρετικής σημασίας. Εάν στη θέση αυτή προσληφθεί κάποια σκοτεινή προσωπικότητα, η Κρατική Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας μπορεί να μετατραπεί σε κράτος εν κράτει, ή σε ένα εργαλείο στα χέρια της ολιγαρχίας στα παρασκήνια, η οποία στη Βουλγαρία έχει αρκετά εγκληματικό χαρακτήρα, τουλάχιστον ως γέννεση και όχι σπάνια ως χρήση των κυβερνήσεων ανδρείκελων προς όφελος των συμφερόντων της.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της θέσης αυτής και γιατί είναι τόσο σημαντική;

Προσπάθησα ήδη να εξηγήσω ότι με τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε και ιδιαίτερα με τις τελευταίες τροποποιήσεις του Νόμου περί της DANS, ο διευθυντής της μετατρέπεται μάλλον στο δεύτερο, μετά τον πρωθυπουργό, ή μαζί με αυτόν, ισχυρό πρόσωπο στην εξουσία – πάρα πολλές αρμοδιότητες, πάρα πολλοί πόροι, πάρα πολύ αδύνατος διοικητικός και το σημαντικότερο κοινοβουλευτικός έλεγχος, και ακόμη περισσότερο έλλειψη ελέγχου εκ μέρους των πολιτών. Η βουλγαρική δημοκρατική κουλτούρα δεν γνωρίζει τέτοια συγκέντρωση εξουσίας και τα πάντα εξαρτώνται από την προσωπικότητα του διευθυντή της DANS. Και είναι άσχημο εκείνο το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο που θέτει την λειτουργία μιας δομής, και μάλιστα μιας τόσο σημαντικής δομής στο σύστημα της εθνικής ασφάλειας, σε εξάρτηση από την προσωπικότητα του προϊσταμένου της συγκεκριμένης δομής. Πρέπει να δημιουργήσουμε κανόνες, αρμοδιότητες, μηχανισμούς επιθεώρησης και ελέγχου της δραστηριότητας ανεξάρτητα από την συγκεκριμένη προσωπικότητα, σύμφωνα με τα δημοκρατικά πρότυπα.

Δεν ξέρω αν οι πολιτικοί από το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών της τουρκικής μειονότητας συνειδητοποιούν ότι με τον τρόπο αυτό βγάζουν από το μπουκάλι ένα κακό τζίνι, ότι ανοίγουν το κουτί της Πανδώρας. Και αύριο αυτό μπορεί να στραφεί εναντίον τους με φοβερή δύναμη. Όλοι είδαμε πώς ο Μπόικο Μπορίσοφ (πρώην πρωθυπουργός) και ο Τσβετάν Τσβετάνοφ (πρώην υπουργός Εσωτερικών) επέβαλαν τον καινούργιο γενικό εισαγγελέα περιμένοντας ότι θα είναι υπάκουος, ο οποίος όμως στη συνέχεια μετατράπηκε στον μεγαλύτερο εχθρό τους. Αυτό συμβαίνει πάντα, όταν σε πρώτο πλάνο βρίσκονται όχι οι δημοκρατικές αρχές, κανόνες, νόμοι και πρότυπα, αλλά οι ιδιαιτερότητες, οι φόβοι και τα συμπλέγματα των διάφορων προσωπικοτήτων. Αν ο γενικός εισαγγελέας θέλει να είναι πραγματικός γενικός εισαγγελέας – καλά, αν όμως θέλει να είναι το κακό σκυλί της καινούργιας εξουσίας – τότε την πατήσαμε. Το ίδιο ισχύει και με τις αρμοδιότητες του διευθυντή της DANS – αν θέλει να είναι πραγματικός υπερασπιστής της εθνικής ασφάλειας – καλά, όμως τι συμβαίνει αν θέλει να είναι το κακό σκυλί της εξουσίας; Μπορεί να συμβεί κάτι πολύ άσχημο.

Διαβάσαμε στον Τύπο για τις αντιδράσεις ορισμένων ξένων Πρεσβειών σχετικά με τον διορισμό του Ντελιάν Πέεβσκι. Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει διάλογος με τους εταίρους της Βουλγαρίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ; Υπάρχει τέτοια πρακτική διαβουλεύσεων μεταξύ των εταίρων ή πρόκειται για παρέμβαση στα εσωτερικά της Βουλγαρίας;