Galery

1

Ενώ η κυβέρνηση συζητάει την επιβολή καινούργιου φόρου, προκειμένου να εξασφαλίσει 120 εκατ. λέβα (περίπου 60 εκατ. ευρώ) για την αύξηση των συντάξεων, το υπουργείο Άμυνας σκοπεύει να σπαταλήσει για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών σχεδόν 400 εκατ. δολάρια χωρίς διαγωνισμό και χωρίς να υπάρχει η σχετική ανάγκη. Η μελλοντική συναλλαγή, για την οποία δεν έχουν προβλεφθεί χρήματα στον προϋπολογισμό 2013, πιθανότατα θα πρέπει να πληρωθεί από την επόμενη κυβέρνηση.

Ο υπουργός Άμυνας Άνιου Άγγελοφ επιβεβαίωσε ότι αν αγοραστούν μεταχειρισμένα αεροσκάφη, δε θα διεξαχθεί διαγωνισμός, αλλά θα προχωρήσουν σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τους πωλητές. Πρόκειται για 8 μεταχειρισμένα μαχητικά αεροσκάφη τα οποία πρέπει να αντικαταστήσουν τα ρωσικά MIG-29. Η απόφαση θα ληφθεί από την κυβέρνηση μέχρι το τέλος του μήνα, και ύστερα θα ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο που οφείλει να εγκρίνει κάθε στρατιωτική συναλλαγή αξίας πάνω από 100 εκατομμυρίων λέβα (περίπου 50 εκατ. ευρώ).

Τους τελευταίους μήνες ο Άγγελοφ άφησε να εννοηθεί ότι στο υπουργείο του προχωρούν προς την αγορά παλιών αεροσκαφών. Από τις αρχές του έτους ομάδες ειδικών του υπουργείου επισκέφτονται διάφορες χώρες – την Πορτογαλία, την Ολλανδία, την Νορβηγία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ, και ψάχνουν για μεταχειρισμένα μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-16 και Eurofighter. Μονάχα η Σουηδία προσφέρει καινούργια αεροσκάφη τύπου Gripen. Η Πορτογαλία, η οποία επίσης αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση, ξεπουλάει όλα τα περιττά αεροσκάφη της, και η Βουλγαρία προφανώς σκοπεύει να την βοηθήσει με την αγορά εις βάρος των δικών της φορολογουμένων.

Παρ’ όλο που το σχέδιο αγοράς των μαχητικών είναι πλέον έτοιμο να ψηφιστεί στο υπουργικό συμβούλιο, γύρω από αυτό υπάρχουν αρκετά ερωτηματικά. Δεν είναι γνωστό πώς ελήφθη η απόφαση για το τι τύπος μαχητικών θα αγοραστεί. Έγινε σαφές ότι η ομάδα εργασίας σχετικά με το έργο δίνει αναφορά απευθείας στον υπουργό, ενώ ο επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας έχει αποκλειστεί από την λήψη της απόφασης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από την ηγεσία της πολεμικής αεροπορίας δεν έχουν εκφράσει γνώμη σχετικά με το θέμα.

Κατά την αγορά μεταχειρισμένων μαχητικών δεν προβλέπεται η υπογραφή συμφωνίας για μελλοντικές επενδύσεις του πωλητή στη βουλγαρική οικονομία. Με τον τρόπο αυτό η χώρα στερείται τη δυνατότητα ένα μέρος των χρημάτων για τα αεροσκάφη να επιστραφούν στην οικονομία της υπό τη μορφή επενδύσεων και νέων θέσεων εργασίας.

Δεν γίνεται σαφές και ποια θα είναι η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία τον Μάιο προειδοποίησε τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να μην αγοράζουν αεροσκάφη χωρίς διαγωνισμό. Στα τέλη Σεπτεμβρίου όμως το Βουκουρέστι απεφάσισε να αγοράσει 12 μεταχειρισμένα F-16 από την Πορτογαλία χωρίς διαγωνισμό, και προφανώς η Βουλγαρία θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.

Χωρίς απάντηση παραμένει και η πιο σημαντική ερώτηση – πού θα βρεθούν τα 400 εκατ. δολάρια για τα αεροσκάφη, αφού ο προϋπολογισμός του υπουργείου Άμυνας για το 2013 είναι σχεδόν ίδιος με τον φετινό. Σε αυτόν δεν προβλέπονται κεφαλαιακές δαπάνες για αεροσκάφη. Είναι πιθανό οι πληρωμές σχετικά με την αγορά τους να ξεκινήσουν από το 2014, όταν στη χώρα θα φτάσει το πρώτο αεροσκάφος. Αυτό σημαίνει όμως πως η επόμενη κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να πληρώσει για τις αποφάσεις των νυν κυβερνώντων από το κόμμα του GERB. Τα χρέη για την επόμενη κυβέρνηση μπορεί να γίνουν ακόμη μεγαλύτερα, επειδή αναμένεται για την επισκευή και τον εκσυγχρονισμό των μεταχειρισμένων αεροσκαφών να χρειαστούν άλλα 200 εκατ. δολάρια.  

Στην ουσία το GERB θα βάλει το επόμενο υπουργικό συμβούλιο στην ίδια θέση, στην οποία βρέθηκαν οι νυν κυβερνώντες μετά από την διακυβέρνηση του τρικομματικού συνασπισμού (2005-2009). Λίγους μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας απεδείχθη ότι η κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ πρέπει να υπογράψει μια συμφωνία με την γαλλική ετιαρεία Armaris για την κατασκευή δύο κορβετών αξίας 498 εκατ. ευρώ. Χρειάστηκε ο Μπορίσοφ να συναντηθεί με τον Γάλλο ομόλογό του Φρανσοά Φιγιόν, προκειμένο να σταματήσει η υπογραφή της συμφωνίας. "Ο καθένας πρέπει να αγοράζει μόνο αυτά που μπορεί, για τα οποία υπάρχουν χρήματα στον προϋπολογισμό", είχε δηλώσει τότε ο πρωθυπουργός.

Συζήτηση

Ο διαγωνισμός για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών στον στρατό είναι ένα από πιο πολυσυζητημένα θέματα στο υπουργείο Άμυνας. Έχει μετατραπεί πια σε παράδοση στο τέλος της θητείας της κάθε κυβέρνησης να γίνεται μια προσπάθεια να επιλεγεί εντολοδόχος. Σε τελευταία ανάλυση όμως καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να ξεκινήσει τη διαδικασία ακριβώς πριν από τις εκλογές.

Η εισαγωγή του θέματος στην ατζέντα της κυβέρνησης του Μπορίσοφ όμως φαίνεται κάπως παράξενη εν όψει των έντονων συζητήσεων γύρω από τις ιδέες του υπουργού Οικονομικών για την επιβολή καινούργιων φόρων. Επιπλέον, και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχε δηλώσει επανειλημμένως ότι η Βουλγαρία δε θα αγοράσει καινούργια αεροσκάφη "ενώ διαρκεί η κρίση και πρέπει να λυθούν τα προβλήματα της επιστήμης, του πολιτισμού και των θεάτρων, που εδώ και 50-60 χρόνια δεν έχουν ανακαινιστεί".