Galery

1

Η Ναντέζντα Νέινσκι είναι ηγέτης του κόμματος „Μπλε Ενότητα” και ευρωβουλευτής της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας την περίοδο 1997 – 2001 και το όνομά της συνδέεται με την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου για τους Βούλγαρους πολίτες. Είναι μεταφράστρια ισπανικής ποίησης και αγγλικής λογοτεχνίας από επάγγελμα. Την περίοδο 1991 – 1993 κατείχε τη θέση υπεύθυνης του γραφείου Τύπου και κυβερνητικού εκπροσώπου στην κυβέρνηση του Φίλιπ Ντιμιτρόφ.

Το GRReporter συνάντησε την Ναντέζντα Νέινσκι στην Αθήνα, όπου βρισκόταν προκειμένου να λάβει μέρος στο συνέδριο «Τολμήστε για την Δημοκρατία». Με τη Βουλγάρα πολιτικό μίλησε η Αναστασία Μπαλέζντροβα.

Κυρία Νέινσκι, νομίζετε ότι οι φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ευρώπη θα κυριαρχήσουν επί των κεντρομόλων μετά από τις επικείμενες ευρωεκλογές;

Είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς, νομίζω όμως ότι οι κεντρομόλες δυνάμεις θα είναι ισχυρότερες, διότι είναι οι δυνάμεις της ορθής λογικής. Το ευκολότερο πράγμα είναι η Ευρώπη να διαλυθεί, ή όπως είναι μοντέρνο να λέγεται στη διπλωματική γλώσσα, να γίνει η Ευρώπη όχι δύο, αλλά τριών ή τεσσάρων ταχυτήτων. Αυτό όμως δεν αποτελεί λύση. Ίσως ακόμη και όσοι την προωθούν δεν είναι πεπεισμένοι στην βασιμότητά της. Μάλλον είναι βέβαιοι, ότι δε θα δώσει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Μπορούμε βέβαια να κάνουμε και διάφορες συναισθηματικές δηλώσεις ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα σημαίνει πως έχει παραδοθεί το όνειρο των ιδρυτών της Ενωμένης Ευρώπης – το όνειρο των Σουμάν, ντε Γκάσπερι, Αντενάουερ, που κατάφεραν να ενώσουν την μεταπολεμική Ευρώπη και να την ενθαρρύνουν να προχωρήσει σε κοινές προσπάθειες.

Κατά τη γνώμη μου η διάλυση ξεκινάει εκεί όπου υπάρχουν λίγα κίνητρα. Και τα λίγα κίνητρα συνήθως είναι σημάδι για την ανικανότητα των ηγετών να προσελκύσουν τους ανθρώπους και να τους ενθαρρύνουν για την μεγάλη προσπάθειεα. Και σε τελευταία ανάλυση η ικανότητα του ηγέτη συνίσταται ακριβώς σε αυτό. Αν αυτοί που επιλέχθηκαν από τους λαούς να τους οδηγούν δεν έχουν όραμα, στρατηγική και το σημαντικότερο – δεν έχουν το κουράγιο να διανύσουν το δρόμο, πάντα ζητούν καταφύγιο στις εύκολες αποφάσεις. Και εκεί όπου είναι οι εύκολες αποφάσεις ξεκινάει ο εθνικισμός. Βρισκόμαστε στην Αθήνα και μιλάμε για διαχωρισμό, που είναι ίσως η πιο επικίνδυνη λέξη στα Βαλκάνια. Διότι η ιστορία των Βαλκανίων είναι ιστορία του διαχωρισμού. Πάντα η λέξη «Βαλκάνια» συνδεόταν με πολέμους και διαχωρισμούς. Για το λόγο αυτό στη διάρκεια του συνεδρίου επέμενα στο ότι πρέπει να επιστρέψουμε την αυτοπεποίθηση στην λέξη «Βαλκάνια». Είναι μια περιοχή που είναι πιο γνωστή με τους διαχωρισμούς, είναι όμως και η περιοχή από την οποία ξεκίνησε ο πολιτισμός. Πρέπει να προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε σε πλεονεκτήματα όλα όσα αποτελούσαν στο παρελθόν μάλλον μειονεκτήματα. Διότι στον καινούργιο αιώνα, με τις καινούργιες συνθήκες επικοινωνίας, τους ανοιχτούς χώρους πληροφόρησης, τις ανοιχτές αγορές, την ελεύθερη κίνηση ανθρώπων, το γεγονός ότι βρισκόμαστε ακριβώς σε αυτό το σημείο της Ευώπης θα μπορούσε να μετατραπεί σε πολύτιμη πηγή ευημερίας των λαών. Υπό την έννοια αυτή είμαι βέβαιη ότι η ορθή λογική και η ενθάρρυνση θα κυριαρχήσουν.

Είναι γεγονός ότι στις ευρωεκλογές συνήθως καταγράφεται μειωμένη προσέλευση στις κάλπες. Νομίζετε ότι και αυτή τη φορά θα συμβεί κάτι τέτοιο και πώς μπορούν να κινητοποιηθούν κυρίως οι νέοι άνθρωποι να ψηφίσουν;

Και πάλι φτάνουμε στην ικανότητα ηγεσίας. Οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούν να προσελκυστούν μόνο με προγράμματα, δηλώσεις, ακόμη και με πολιτικές εκδηλώσεις, όπως το συνέδριο αυτό. Μπορούν να προσελκυστούν μόνο όταν δουν πως οι προσπάθειές τους και η συμμετοχή τους στην πολιτική έχουν νόημα.

Στην ουσία αυτό που η Ευρώπη χαρακτηρίζει μεγάλο πρόβλημα τα τελευταία χρόνια, είναι η αποστασιοποίηση των πολιτικών ελίτ από τους απλούς πολίτες. Και το χάσμα αυτό που δημιουργήθηκε δόθηκε η δυνατότητα να το γεμίσουν εθνικιστές και λαϊκιστές. Και είναι κάτι πολύ επικίνδυνο, διότι οι δρόμοι στους οποίους οδηγεί δεν είναι καλοί. Επομένως οι νέοι, και όχι μόνο οι νέοι, μπορεί να κινητοποιηθούν μόνο όταν η Ευρώπη  βρει τη σωστή γλώσσα, όταν καταφέρει να εξηγήσει την πολιτική της, και το σημαντικότερο, καταφέρει να δείξει στις κοινωνίες ότι έχει βγάλει τα συμπεράσματά της από τα λάθη της.

Ένα από τα μεγάλα λάθη της Ευρώπης είναι τα διπλά μέτρα και σταθμά που χρησιμοποιούσε μέσα στα χρόνια. Διότι όταν ως υπουργός Εξωτερικών ενθάρρυνα τον λαό μου να διανύσει το δρόμο, να καταβάλει τις προσπάθειες, να αντέξει τις στερήσεις, πάντα έλεγα ότι η Ευρώπη σημαίνει κανόνες, νόμος και τάξη. Και πιθανότατα σε μεγάλο βαθμό είναι έτσι. Όλοι όμως ξέρουμε πως υπάρχουν και πολλές πειρπτώσεις όταν εφαρμόζονται διπλά μέτρα και σταθμά, όταν αγνοούνται πραγματικοί κίνδυνοι που ίσως δεν είναι σαν τους οικονομικούς – δεν μπορείς να τα μετατρέψεις σε αριθμούς. Όμως η αδυναμία να προσδιορίσεις ψυχολογικά προβλήματα, φόβους και ανησυχίες ανάμεσα στους ανθρώπους, δημιουργούν τα μεγαλύτερα τέρατα στην ευρωπαϊκή ιστορία. Για το λόγο αυτό αν μπορούσα να εκφράσω μια προσδοκία προς της Ευρώπη, ή προς αυτό που θα κάνει η Ευρώπη στη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας, είναι να στείλει ένα μήνυμα για το ότι γνωρίζει το δρόμο, έχει το κουράγιο να τον διανύσει και ότι θα βγάλει τα συμπεράσματά της από τα λάθη της.

Ποια είναι η στάση σας απέναντι στις προτάσεις των Γκι Φερχόβσταντ, Μάσιμο Ντ’ Αλέμα και άλλων πολιτικών, οι Ευρωπαίοι πολίτες να ψηφίσουν απευθείας τα κόμματα που εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκλέγεται από την μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, για να μπορούν οι πολίτες να συμμετέχουν στην εκλογή αυτή; Ο Φερχόβσταντμάλιστα πρότεινε να πληρώνουμε τους φόρους απευθείας προς την Ευρώπη, προκειμένου να ενισχυθεί η σχέση μεταξύ των πολιτών και των ευρωπαϊκών θεσμών; Πώς βλέπετε τις προτάσεις αυτές;

Μου είναι δύσκολο να τις αναλύσω όλες μαζί. Όταν αρχίσατε να τις απαριθμείτε, για την πρώτη είπα με το νου μου «ναι», για τη δεύτερη – «όχι» κτλ. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο διάβολος πάντα κρύβεται στις λεπτομέρειες. Η πλέον μακρά πολιτική εμπειρία μου με έχει μάθει ότι πολύ συχνά υπάρχουν καλές προθέσεις οι οποίες όμως δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν.

Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να εντοπισθούν οι συνδετικοί κρίκοι. Η ευημερούσα Ευρώπη περνάει από μερικά βασικά πολιτικά σημεία που θα επηρεάσουν τη νοοτροπία των λαών. Για παράδειγμα, η αφορμή αυτού του συνεδρίου ήταν ο ενδεχόμενος διαχωρισμός μεταξύ Βορρά και Νότου. Εγώ είμαι πολίτης ενός κράτους που ήταν αντικείμενο ενός άλλου διαχωρισμού – μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Πάντα υπάρχουν παρόμοιες φωνές. Και στην ουσία εδώ είναι η στρατηγική να βρεθούν οι τρόποι με τους οποίους να αντιμετωπιστούν οι φόβοι των ανθρώπων. Η ιδέα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκλέγεται από τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πάλι θέμα ορισμένων ποσοστώσεων. Αν θέλουμε πράγματι η Ευρώπη να λειτουργήσει ως ένας ενιαίος μηχανισμός, πρέπει να βρεθούν εκείνοι οι συνδετικοί κρίκοι οι οποίοι θα δώσουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το αν είναι Γερμανοί, Έλληνες η Βούλγαροι, να αισθάνονται με τον ίδιο τρόπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δηλαδή οι άνθρωποι να μην διαιρούνται τόσο σε έθνη, αν και θα διατηρήσουμε την εθνική μας ταυτότητα, αλλά σε επιτυχόντες και αποτυχόντες, σε ικανούς και ανίκανους, σε ευαισθητοποιημένους και όχι. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα στους ενεργούς πολίτες να γίνουν η κινητήρια δύναμη της Ένωσης. Συνειδητοποιώ ότι στη ζωή οι άνθρωποι δεν είναι το ίδιο έξυπνοι, το ίδιο φιλόδοξοι, το ίδιο δραστήριοι. Για το λόγο αυτό υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι εκλέγονται να τραβήξουν αυτό που οι άλλοι δεν μπορούν. Αυτό ομως δεν τους κάνει ανώτερη τάξη από όσους δεν διαθέτουν τα σχετικά προσόντα.

Θεωρώ ότι η συζήτηση στην ΕΕ, εκτός από πολιτική, οικονομική, είναι και ηθική, μια συζήτηση για τις αξίες, για την ανεκτικότητα και την ικανότητα να αναζητούνται κοινές λύσεις. Μια συζήτηση η οποία ανεξάρτητα από το ότι είναι στη βάση της ίδρυσης της ΕΕ, κάπως πέρασε σε δεύτερη μοίρα τα τελευταία χρόνια, επειδή όλοι ασχολούνταν με την οικονομική και την πολιτική κρίση, με την διεύρυνση της ΕΕ κτλ. Και κάπως πέρασε σε δεύτερη μοίρα η ανάγκη για ηθική και αξίες. Ακόμη και οι λέξεις αυτές σε ορισμένο βαθμό έχασαν το περιεχόμενό τους και μετατράπηκαν σε κλισέ. Σε τελευταία ανάλυση όμως αυτή είναι η βάση από την οποία ξεκίνησαν όλα. Είναι αυτό που στην ουσία σε κάνει να αντιδράς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ανεξάρτητα από το αν είσαι πολιτικός, οικονομολόγος, στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Και όταν οι αόρατες αυτές έννοιες έρθουν κοντά η μία στην άλλη, τότε ξαφνικά θα δούμε ότι υπάρχουν λύσεις για όλα. Και το αντίθετο – η δημιουργία ποσοστώσεων, μικρότερων, μεγαλύτερων, πρωτύτερων κτλ. χωρών στην ΕΕ, καθολικών και ορθόδοξων, όλα αυτά είναι διαχωρισμοί. Θα το πω για άλλη μια φορά – έρχομαι από μια χώρα, στην οποία το κομμουνιστικό καθεστώς βασιζόταν σε μια σειρά διαχωρισμών: ανάμεσα στους κατοίκους των πόλεων και των χωριών, της πρωτεύουσας και της επαρχίας, κτλ. Ένα διαιρεμένο έθνος όμως, ή μια διαιρεμένη ΕΕ μπορεί να γίνει αντικείμενο επιθέσεων εκ μέρους εθνικιστών και λαϊκιστών. Και όλο εκείνο το μεγάλο όραμα για το οποίο δούλεψαν ολόκληρες γενιές Ευρωπαίων, θα πάει χαμένο.

Θα συγκρίνατε την κρίση που περνούν αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία με τις κρίσεις στη Βουλγαρία το 1990 και το 1996; Ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές;

Θα χρειαστούμε πολύ καιρό, για να συνειδητοποιήσουμε τις διαφορές και τις ομοιότητες, η ερώτησή σας όμως με προκαλεί να πω κάτι που κατά κάποιον τρόπο με εξόργισε κατά το συνέδριο – η ρητή παρουσίαση της Βουλγαρίας ως φτωχώτερης χώρας από την Ελλάδα.

Καταλαβαίνω απόλυτα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο λαός στον οποίο ανήκω, και τον γωνρίζω πολύ καλά και ως πολιτικός, και ως πολίτης. Ταυτόχρονα όμως να μην λαμβάνουμε υπόψη όσα η Βουλγαρία πέτυχε τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την μακροοικονομική σταθερότητα – την σταθερότητα των οικονομικών, το προστατευμένο δημοσιονομικό και τραπεζικό σύστημα, σημαίνει εμείς οι ίδιοι να μην σεβόμαστε τον εαυτό μας. Και υπό την έννοια αυτή θεωρώ ότι με μια καλή διακυβέρνηση είναι ζήτημα χρόνου η Βουλγαρία να σταθεροποιηθεί και πράγματι να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της, διότι η βάση είναι σταθερή.

Δεν λέω τυχαία ότι η κυβέρνηση της Βουλγαρίας την περίοδο 1997-2001 έθεσε τόσο γερή βάση όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, με όλες τις κριτικές που δέχθηκε. Διότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι αναμφισβήτητα εξαιρετικά μη δημοφιλείς. Στην ουσία αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα και αποδεικνύει ότι η ικανότητα ηγεσίας συνίσταται στο να μπορείς να παίρνεις μη δημοφιλείς αποφάσεις. Διότι αν είχαμε γλιστρήσει στην επιθυμία να μας αγαπήσει ο λαός, όπως συνήθως επιδιώκουν οι λαϊκιστές, πιθανότατα δε θα πραγματοποιούνταν τίποτα από όλα όσα πετύχαμε σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις, την αποκρατικοποίηση, την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου, την ένταξη στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ, κτλ. Και τότε, βέβαια, θα ψάχναμε πάλι την ευθύνη έξω από μας, όπως συνηθίζουμε στα Βαλκάνια. Το πρόβλημα όμως θα ήταν μόνο δικό μας.

Και αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα το δείχνει. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων το δείχνουν. Δηλαδή σε αυτά τα τέσσερα χρόνια ελήφθησαν μια σειρά μη διμοφιλείς, αλλά βασικές αποφάσεις, χάρη στις οποίες στη συνέχεια η συγκεκριμένη πολιτική αναπτύχθηκε. Από δω και πέρα η πολιτική αυτή μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο επιτυχής. Μπορεί να έχει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της, ο δρόμος όμως έχει επιλεγεί ανεπιστρεπτί. Και αυτό σε έναν βαθμό δίνει την αίσθηση της σιγουριάς ακόμη και στους πιο προκατειλημμένους. Όπως έχουν συνηθίσει να λένε: Εμείς από την ΕΕ δε θα βγούμε, εκτός αν συμβεί κάποιος εξαιρετικός κατακλυσμός, ή η ίδια η ΕΕ διαλυθεί.

Βέβαια, εφεξής το πιο σημαντικό είναι το τι άνθρωποι θα μας κυβερνούν. Η ΕΕ είναι το πλαίσιο, αλλά αν θα είμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία της σωστά, προς όφελος των πολιτών μας, αν αυτό θα μετατραπεί σε μια πηγή εθνικής αυτοπεποίθησης, εξαρτάται μόνο από μας. Διότι βλέπω πως και στη Βουλγαρία οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να κατηγορούν τους πολιτικούς. Και οι πολιτικοί σίγουρα έχουν κάνει πάρα πολλές αμαρτίες. Οι πολιτικοί όμως έχουν εκλεγεί από τους ανθρώπους. Τώρα στη Βουλγαρία συζητιέται το περίφημο θέμα για την υποχρεωτική ή μη ψηφοφορία. Είμαι εξαιρετικά αλλεργική σε οποιοδήποτε υποχρεωτικό ακόμη από τα χρόνια του κομμουνιστικού καθεστώτος, και θα πω ότι το να μην δίνεις επιλογή, και ταυτόχρονα να την κάνεις υποχρεωτική, δεν ξέρω από πολιτική και νομική άποψη, από ηθική όμως είναι άσχημο πράγμα. Άλλο θέμα είναι το γεγονός ότι η απροθυμία να ψηφίσει κανείς αποτελεί την διαμαρτυρόμενη ψήφο. Και πού θα πάει αυτή η διαμαρτυρόμενη ψήφος, αν υποχρεώσεις τον κόσμο να ψηφίσει, και σε τι τέρας μπορεί να μετατραπεί, διότι οι ψηφοφόροι μπορεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας να υποστηρίξουν και μη συστημικά κόμματα, μόνο και μόνο για να δείξουν την απροθυμία τους σε εκείνους που τους υποχρέωσαν να τους ψηφίσουν. Επομένως αυτό είναι κάτι πολύ επικίνδυνο. Βέβαια, εκ πρώτης όψεως, από λαϊκή άποψη ο καθένας λέει πως κάτι τέτοιο αμέσως θα έκανε τους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν για παράδειγμα τα μικρά δεξιά κόμματα. Εγώ προσωπικά δε θεωρώ ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί. Βέβαια, το θέμα παραμένει ανοιχτό.

Πρέπει να βρεθούν εκείνα τα στοιχεία που θα ενθαρρύνουν τους πολίτες στην αναζήτηση λύσεων και στο δικαίωμά τους να επηρεάζουν την πολιτική. Ταυτόχρονα όμως δεν πρέπει και να απολυτοποιούμε τα πράγματα, διότι αν οι ψηφοφόροι μπορούσαν να λύσουν τα προβλήματα, θα ήταν εκείνοι οι ηγέτες. Προφανώς οι ψηφοφόροι θέλουν να μεταβιβάσουν τα δικαιώματά τους σε ηγέτες, εδώ όμως το σημαντικότερο είναι σε ποιους και με ποιον τρόπο, και πώς να προστατευτούν τα συμφέροντά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Βέβαια, όπως συνηθίζω να λέω, αν αυτό ήταν τόσο εύκολο, θα είχε γίνει προ πολλού. Πάντως, αυτός είναι ο δρόμος.

Γιατί η δεξιά στη Βουλγαρία δεν κατάφερε να ενωθεί;

Μπορούν να δοθούν πολλές και διάφορες απαντήσεις στην ερώτηση αυτή. Μπορεί να ζητήσουμε και πάλι την αιτία έξω από μας – το δημοφιλές θέμα με την συνωμοσία και το πώς κάποιος απ’ έξω μας χωρίζει. Αλλά η αλήθεια είναι πως η ευθύνη είναι εντελώς δική μας, και σχετίζεται με την αδυναμία να δημιουργηθούν προτεραιότητες και την έλλειψη ομαδικού τρόπου σκέψης. Διότι, θα το πω για άλλη μια φορά – στην κυβέρνηση, στην οποία συμμετείχα, τα ισχυρότερα χρόνια ήταν εκείνα όταν όλοι εμείς ήμασταν μια ομάδα και δουλεύαμε μαζί για τις προτεραιότητες της Βουλγαρίας. Σε μια τέτοια περίπτωση η ενέργεια είναι πολύ ισχυρή, προσελκύει και παρασύρει τους άλλους. Οι πολίτες έδωσαν τεράστια υποστήριξη στην κυβέρνησή μας και μάλιστα σε χρόνια που παίρνονταν πολλές μη δημοφιλείς αποφάσεις. Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, όταν υπάρχει ένταση, όταν στην ουσία οι προοπτικές δεν είναι πολλές, τότε εμφανίζεται ο ατομικισμός, η αναζήτηση λύσεων, και αυτή η αξίωση χαρακτηριστική για τις χώρες του Νότου ότι ο καθένας έχει δίκιο.

Εδώ, βέβαια, με ορισμένη διπλωματικότητα αποφεύγω το ερώτημα για τις εξαρτήσεις, διότι προφανώς όλα αυτά τα χρόνια της δεξιάς πολλοί έψαχναν τις δικές τους εξαρτήσεις ή αναγκάστηκαν να αναζητήσουν το δικό τους δρόμο. Εγώ ασφαλώς δεν ξέρω όλη την αλήθεια για τα όσα συνέβησαν. Ίσως ο καθένας έχει την αξίωση ότι ξέρει ένα μέρος της αλήθειας. Σίγουρα όμως κανείς δεν ξέρει όλη την αλήθεια γιατί φτάσαμε μέχρι εδώ.

Είμαι πεπεισμένη όμως ότι είναι ο μόνος τρόπος να προτείνουμε σοβαρή εναλλακτική λύση της κυβέρνησης της Βουλγαρίας, η οποία προφανώς πάσχει από τα μεγαλύτερα ελαττώματα της μεταβατικής περιόδου, με τις εξαρτήσεις, με την εξουσία στα παρασκήνια κτλ.

Τώρα, μιλάνε για πλειοψηφική ψηφοφορία. Αυτό που γίνεται πρέπει να είναι πολύ ενδεικτικό για τους ψηφοφόρους, διότι κανείς δεν ξέρει ποιος στην ουσία κρύβεται πίσω από τους πλειοψηφικούς παίκτες. Ή για παράδειγμα ο μεγάλος κίνδυνος με την εξαγορά ψήφων. Πόσο πιο επικίνδυνο θα ήταν αν οι άνθρωποι που έχουν χρήματα, οι λεγόμενοι ολιγάρχες, μπορούσαν να αγοράσουν δικούς τους βουλευτές, υπουργούς, ακόμη και πρωθυπουργούς;

Άρα όλα πρέπει να αποτελούν μια πολύ σύνθετη και πολύ δύσκολη ισορροπία, για να μπορέσουν να προστατευτούν τα κοινωνικά συμφέροντα.

Το πρόβλημα με την καινούργια δεξιά η οποία εκπροσωπείται από το GERB δεν έγκειται στο αν είναι δεξιό ή αριστερό κόμμα, αλλά αν είναι δημοκρατικό. Υπήρχε δραματικό έλλειμμα δημοκρατίας στην διακυβέρνησή τους. Και το χειρότερο είναι πως όχι μόνο δεν το συνειδητοποιούν, αλλά το θεωρούν πλεονέκτημά τους με το οποίο στην ουσία μας γυρίζουν δεκαετίες πίσω. Για να μπορέσουν όμως οι πολίτες να έχουν μια εναλλακτική λύση, πρέπει να δουν σε αυτήν αρκετή διαφάνεια και αρχές, να σταθεί στις καλές παραδόσεις της δεξιάς. Και ανεξάρτητα από τις κριτικές που δεχθήκαμε, αυτή ήταν η κυβέρνηση την περίοδο 1997-2001. Και όχι επειδή εμείς, κι εγώ προσωπικά, συμμετείχαμε σε αυτήν, αλλά επειδή το ίδιο το γεγονός ότι η Βουλγαρία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις ένταξης με την ΕΕ και καταργήθηκαν οι θεωρήσεις εισόδου, οφείλεται στην συλλογική εργασία και στις συλλογικές προσπάθειες. Το έχω πει πολλές φορές ότι αυτό δεν είναι θέμα εξωτερικής, αλλά εσωτερικής πολιτικής. Όσο πετυχημένη και να είναι η δράση ενός υπουργού Εξωτερικών, δε θα μπορούσε να κάνει απολύτως τίποτα, αν πίσω του δεν υπήρχε μια σταθερή, προβλέψιμη και σοβαρή εσωτερική πολιτική. Η καλή πείρα αυτή πρέπει να μας δίνει αυτοπεποίθηση και κουράγιο να προχωρήσουμε, αναπτύσσοντάς την υπό τις νέες συνθήκες και με νέους ανθρώπους.

Όμως να αρνηθείς τις ρίζες σου και να ψάχνεις τρόπους να μαζέψεις τα αμάζευτα, να συμπιλείς πολιτικούς, κόμματα, παραδόσεις, συναισθήματα – αυτό κατά τη γνώμη μου δεν λειτουργεί.

Ποια είναι τα προσωπικά σας σχέδια για το μέλλον; Θα υποβάλετε υποψηφιότητα για τις ευρωεκλογές;

Κατά πάσα πιθανότητα θα το κάνω. Το λέω επειδή αυτή τη στιγμή το κόμμα «Μπλε Ενότητα» πραγματοποιεί διαβουλεύσεις, και τονίζω τη λέξη «διαβουλεύσεις», και όχι διαπραγματεύσεις, αναζητώντας υποστήριξη για μια λίστα για τις ευρωεκλογές, η οποία στην ουσία θα εκποροσωπεί την ιδέα μας για ένα ενιαίο δεξιό κόμμα. Η λίστα αυτή θα είναι το πολιτικό μας μήνυμα για το τι πιστεύουμε πως πρέπει να συμβεί με την δεξιά στη Βουλγαρία.

Η «Μπλε Ενότητα» ιδρύθηκε ως  κόμμα όχι για να συμμετάσχει στους επόμενους πολιτικούς συνδυασμούς και να σχηματίσει συνασπισμούς επιβίωσης με διάφορους άλλους σχηματισμούς μόνο και μόνο για να μπει στη Βουλή, αλλά μάλλον ως μήνυμα προς τους πολίτες ότι γύρω από την πείρα και τις καλές πρακτικές της δεξιάς πρέπει να χτιστεί ένα καινούργιο σπίτι. Πάνω στις βάσεις του κατεστραμμένου κτηρίου πρέπει να τοποθετηθούν καινούργιες κολόνες και να χτιστεί ένα καινούργιο σπίτι.

Υπό την έννοια αυτή ελπίζουμε να λάβουμε υποστήριξη για μια τέτοια λίστα. Αν την λάβουμε από μη κυβερνητικές οργανώσεις, ξεχωριστούς πολίτες και πολιτικούς σχηματισμούς, η ιδέα μας είναι μετά από τις ευρωεκλογές, αν συμφωνούν, να ενωθούμε στην πλατφόρμα αυτή και να γίνουν συνιδρυτές της καινούργιας αυτής παραδοσιακής δεξιάς. Τότε θα είμαι έτοιμη να εκπροσωπώ το μήνυμα αυτό. Αυτή τη στιγμή όμως οι διαβουλεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, και για το λόγο αυτό είναι νωρίς να το συζητήσουμε.

Πώς βλέπετε την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα; Νομίζετε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά θα καταφέρει να ολοκληρώσει τη θητεία της;

Σημαντικότερο είναι αν η κυβέρνηση Σαμαρά θα κάνει εκείνα τα απαραίτητα και σημαντικά βήματα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ελλάδα όχι μόνο των εταίρων της στο εξωτερικό, αλλά και των ίδιων των πολιτών της στους θεσμούς της χώρας. Κατά τη γνώμη μου αυτή είναι η πρόκληση για την κυβέρνηση Σαμαρά.

Ως παρτηρητής, αν με ρωτάτε για το αν για μένα είναι πιο σημαντικό να ολοκληρώσει τη θητεία του ή να κάνει το σωστό, βέβαια θα έλεγα και τα δύο. Αν όμως πρέπει να επιλέξει κανείς – οπωσδήποτε θα έλεγα να κάνει το σωστό. Και αυτό θα μπορούσα να ευχηθώ στην ελληνική κυβέρνηση: να μείνει σταθερή στις μεταρρυθμίσεις. Από την προσωπική μου πείρα ξέρω ότι αυτό στοιχίζει πολλά, με τον τρόπο αυτό όμως θα αφήσουν το όνομά τους στην ιστορία με κάτι καλό. Επειδή μερικές φορές οι πολιτικοί αφήνουν το όνομά τους στην ιστορία με κάτι κακό. Πιστεύω ότι έχουν κάθε δυνατότητα να αποδείξουν ότι η Ελλάδα έχει το δικαίωμα μιας τέτοιας ευκαιρίας, η οποία θα την γυρίσει εκεί όπου πάντα βρισκόταν – ως ένα σεβαστό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.