Galery

1

Η αύξηση των δημοσίων δαπανών δε θα ενισχύσει τον ρυθμό ανάπτυξης της βουλγαρικής οικονομίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δικαιολογήσει υψηλότερο δημόσιο έλλειμμα και πρόσθετες εκδόσεις δημοσίου χρέους. Αυτό σχολίασε η Εθνική Τράπεζα Βουλγαρίας στο δεύτερο για το έτος τεύχος της έρευνάς της «Οικονομική επιθεώρηση». Τα επιχειρήματα των εμπειρογνωμόνων της είναι ότι η βουλγαρική οικονομία είναι μικρή και ανοιχτή, λόγω του οποίου οι πρόσθετες πληρωμές της κυβέρνησης θα δημιουργήσουν εισόδημα το οποίο θα δαπανηθεί κυρίως για την αγορά εισαγόμενων αγαθών, ενώ η εθνική παραγωγή δε θα αυξηθεί και δε θα υποστηριχθούν η απασχόληση και τα εισοδήματα.

Ακόμη μικρότερες θα είναι οι θετικές επιπτώσεις, αν οι πληρωμές προοριστούν για τρέχουσες ανάγκες της κυβέρνησης, και όχι για επενδύσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητα και το δυναμικό ανάπτυξης. Η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας Βουλγαρίας πραγματοποιήθηκε ακόμη την άνοιξη και δεν δόθηκε στην δημοσιότητα με αφορμή την επικαιροποίηση του προϋπολογισμού, στην οποία προχώρησε πρόσφατα η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διέκοψε με το βέτο που άσκησε. Ένα από τα επιχειρήματα του Ρόσεν Πλεβνελίεφ να επιστρέψει για επανεξέταση στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο, ήταν το γεγονός ότι τα χρήματα δε θα χρησιμοποιηθούν για πολιτικές εξασφάλισης ανάπτυξης αλλά για τρέχουσες πληρωμές και αδιαφανείς δαπάνες.

Καλύτερα χαμηλότεροι φόροι

Για το στόχο της ανάλυσής της η Εθνική Τράπεζα Βουλγαρίας χρησιμοποιεί τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και κατά τη σύγκρισή τους διαπιστώνει ότι η μείωση του φορολογικού βάρους μακροπρόθεσμα είναι πιο ωφέλιμη για μια χώρα όπως τη Βουλγαρία, απ’ ότι η αύξηση των δαπανών. Με τον τρόπο αυτό η Εθνική Τράπεζα Βουλγαρίας επιβεβαιώνει και μια έρευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές στη Βουλγαρία, όπου επίσης αναφερόταν πως η μείωση των φόρων είναι το μέτρο που θα είχε το μεγαλύτερο θετικό αποτέλεσμα για την οικονομία. Οι εμπειρογνώμονες της Τράπεζας δηλώνουν με κατηγορηματικό τρόπο ότι το κράτος πρέπει να ακολουθεί μια πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας, αν δε θέλει μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει προϋποθέσεις κρίσης.

Οι ειδικοί τονίζουν όμως ότι η συρρίκνωση των δαπανών (η δημοσιονομική εξυγίανση) μπορεί να έχει και το αντίθετο αποτέλεσμα, αν δεν συνοδεύονται από τις κατάλληλες πολιτικές και μεταρρυθμίσεις. Η ανάλυση δείχνει μεταξύ άλλων ότι το κράτος πρέπει να επιδιώκει την βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου του προϋπολογισμού. Αυτό απαιτεί η κυβέρνηση να διατηρεί τέτοιο επίπεδο των δημοσίων δαπανών, ώστε να μπορούν να καλυφθούν με τα ενδεχόμενα έσοδα που θα μπορούσαν να εισπραχθούν, αν το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται με δυνητικούς ρυθμούς. Σε μια εποχή ύφεσης πάλι όταν ο ρυθμός ανάπτυξης και τα έσοδα είναι κάτω από τα δυνητικά, ο διαρθρωτικά ισοσκελισμένος προϋπολογισμός προϋποθέτει ότι πράγματι η δημοσιονομική θέση του κράτους θα παρουσιάζει έλλειμμα.

Μικρό έλλειμμα

Ακριβώς στην κατεύθυνση αυτή κινείται και ο καινούργιος δημοσιονομικός κανόνας, ο οποίος ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ από το 2012. Ο κανόνας αυτός επιτρέπει στις χώρες να διατηρούν διαρθρωτικό έλλειμμα έως 0.5% του δυνητικού ΑΕΠ τους, ενώ σε χώρες με χαμηλό επίπεδο του χρέους (όπως η Βουλγαρία) επιτρέπεται το διαρθρωτικό έλλειμμα να φτάνει έως του 1% του δυνητικού ΑΕΠ.

Εμπειρογνώμονας από το υπουργείο Οικονομικών, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, χαρακτήρισε κατ’ αρχήν σωστά τα σχόλια της Εθνικής Τράπεζας Βουλγαρίας. Κατά τη γνώμη του όμως η ευθύνη για την βελτιστοποίηση των δαπανών ανήκει στα αρμόδια υπουργεία. "Αν το υπουργείο Οικονομικών εφαρμόσει ένα ενιαίο ποσοστό υποχρεωτικής μείωσης των δαπανών, αυτό θα προκαλέσει ένταση στα συστήματα, όπως συνέβη το 2009 και 2010. Κανείς δεν το θέλει, δυστυχώς όμως τα υπουργεία με τις μεγαλύτερες δαπάνες δεν δείχνουν την απαραίτητη βούληση να βελτιστοποιήσουν τα έξοδά τους", πρόσθεσε ο ειδικός.