Galery

1

Αναστασία Μπαλέζντροβα

Για 26^η συνεχή μέρα η άνθρωποι στη Σόφια βγαίνουν στο δρόμο αυθόρμητα και διαμαρτύρονται εναντίον της κυβέρνησης και της Βουλής, χωρίς την υποστήριξη κανενός κόμματος ή συνδικάτου. Η επιμονή τους τάραξε τους κυβερνώντες οι οποίοι ονόμασαν τους διαδηλωτές λούμπεν, και μισθωμένοι του Τζορτζ Σόρος.

Μέχρι στιγμής το GRReporter ζητούσε την ανάλυση των εξελίξεων από πολιτολόγους, κοινωνιολόγους, πολιτικούς αναλυτές και δημοσιογράφους. Σήμερα παρουσιάζει έναν από τις δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές. Ο ποιητής και ανεξάρτητος εκδότης Βλαντιμίρ Λιούμπενοφ, ο οποίος περιγράφει τον εαυτό του ως καλό φορολογούμενο και ενεργό πολίτη, μας λέει γιατί συμμετέχει στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και τι περιμένει από αυτές.

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας

Οι άνθρωποι που είμαστε στις διαδηλώσεις κάθε μέρα ελπίζουμε η κυβέρνηση να παραιτηθεί πολύ σύντομα, πριν φύγουν οι υπουργοί και οι βουλευτές για τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Εκείνοι με τη σειρά τους ελπίζουν να ξεχειμωνιάσουν. Στην ουσία αυτή είναι τώρα η μάχη που δίνουμε – πόσο θα διαρκέσει η ζωή της κυβέρνησης.

Δεν πάω στις διαδηλώσεις κάθε μέρα, αλλά υπάρχουν μέρες που πάω δύο φορές. Αυτό που μου έσπασε τα νεύρα και βγήκα στο δρόμο είναι ότι το παραέκαναν με την τρέλα που ξεκίνησε όταν το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα BSP και ο εταίρος του στη Βουλή, το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών DPS της τουρκικής μειονότητας, εξέλαβαν λάθος τα αποτελέσματα των εκλογών. Αποφάσισαν ότι κέρδισαν τις εκλογές και επειδή είχαν αρκετά ρεβανσιστικές προθέσεις απέναντι στο GERB, σκέφτηκαν ότι θα κάνουν ό,τι θέλουν μαζί τους. Ενώ και οι λίγοι που ψήφισαν το BSP και το DPS δεν τους έστειλαν καθόλου στη Βουλή, για να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους με το GERB.

Άρχισαν να κάνουν πράγματα σε προσωπική βάση. Κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος συγχύστηκε και κάπως μέσα σε 15 λεπτά μετά από την επόμενη βλακεία τους (το διορισμό του Ντελιάν Πέεβσκι στη θέση διοικητή της Κρατικής Ασφάλειας – σ.σ.) μια πλατεία γέμισε ανθρώπους που δεν φεύγουν εδώ και 26 μέρες.

Η συμμετοχή στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και οι απόψεις ότι εξασθενούν

Το αντίθετο, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Από το υπουργείο Εσωτερικών επίσης το παραέκαναν με την μέτρηση των διαδηλωτών, για να μπορέσουν να πουν στην κυβέρνηση έναν «καθησυχαστικό» αριθμό. Στην αρχή μιλούσαν για εκατοντάδες πολίτες, ενώ τον μεγαλύτερο αριθμό ανέφεραν για πρώτη φορά πριν από δύο μέρες, όταν οι διαδηλωτές γέμισαν την κεντρική λεωφόρο από το Πανεπιστήμιο μέχρι το ξενοδοχείο «Πλίσκα». Όταν ο χώρος αυτός γέμισε ανθρώπους, από το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσαν ότι οι διαμαρτυρόμενοι είναι 3.000 άτομα. Αυτό δεν προκάλεσε πια αγανάκτηση, αλλά μόνο γέλιο. Από χθες έβαλαν και το λογικό μηδέν στον αριθμό αυτό, και μιλάνε πλέον για 30.000 διαδηλωτές.

Η εξέλιξη είναι προς μεγαλύτερη και πιο μαζική συμμετοχή, και όχι προς εξασθένηση. Άρα θα τους συμβούλευα να μην βασίζονται σ’ αυτό. Όσο πιο γρήγορα προσανατολιστούν προς την παραίτηση, και όχι προς τις διακοπές, τόσο καλύτερα. Ιδιαίτερα μετά από την χθεσινή κοινή ανοιχτή επιστολή των πρεσβευτών της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι οποίοι είπαν ανοιχτά στην κυβέρνηση ότι δεν μπορεί η εξουσία στη Βουλγαρία να εξαρτάται από έναν τρελό με φασιστοειδή συμπεριφορά.

Η Βουλγαρία και το ευρωπαϊκό της μέλλον

Η Ευρώπη και οι πολίτες της Βουλγαρίας δε θα επιτρέψουν η χώρα να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ίδιοι οι κυβερνώντες δεν το θέλουν. Δυστυχώς οι βλακείες που κάνουν έχουν κάποια λογική μόνο αν ο τελικός σκοπός τους είναι η έξοδος από την ΕΕ. Αυτό όμως είναι μόνο για να δείξει πόσο ανόητες είναι οι πράξεις αυτής της κυβέρνησης. Ωστόσο δεν βλέπω πραγματική απειλή για τη συμμετοχή της Βουλγαρίας στην ΕΕ. Θα μας προειδοποιήσουν άλλες μερικές φορές και το μήνυμα θα φτάσει και στην κυβέρνηση. Υπάρχει η άποψη ότι από τότε που οι πρέσβεις αυτών των δύο χωρών χθες δήλωσαν ξεκάθαρα το πώς η Ευρώπη βλέπει τις εξελίξεις στη Βουλγαρία, τα μέλη της κυβέρνησης έχουν κάνει ουρά μπροστά από το „σφαγείο”. Με την εσωτερική αντιπολίτευση, τους ανθρώπους στους δρόμους και τις σαφείς ενδείξεις από την Ευρώπη, δεν βλέπω πώς μπορούν να επιβιώσουν. Δεν νομίζω ότι οι προειδοποιήσεις αυτές αποτελούν παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βουλγαρίας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Η απόφασή του να υποστηρίξει τους διαδηλωτές ήταν έκφραση της σωστής ανάγνωσης των ενδείξεων εκ μέρους ενός θεσμού που λειτουργεί. Διότι η παρούσα Βουλή και η κυβέρνηση δεν είναι θεσμοί που λειτουργούν πραγματικά και λογικά. Ο Πρόεδρος πρέπει να ενώνει το έθνος και τους είπε αυτό που τους λέμε όλοι. Αυτή είναι η κοινή λογική – να ακούσουν τι τους λένε κάθε μέρα δεκάδες χιλιάδες πολίτες.

Ο Βόλεν Σίντεροφ

Είναι μια „εξωτική περίπτωση”. Με την λογική με την οποία δρα ο Βόλεν Σίντεροφ μπορεί να ζητήσει όχι μόνο την αποπομπή του Προέδρου, αλλά και την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΣΣΔ ως 16^η Δημοκρατία. Η αντίδραση όμως στην έκκλησή του ήταν μονοσήμαντη: #ignorevolen (να αγνοήσουμε τον Βόλεν – σ.σ.). Το καταπληκτικό είναι ότι οι δεκάδες χιλιάδες πολίτες που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις για δικούς τους λόγους, αντέδρασαν σαν ένας όσον αφορά την πρωτοβουλία εναντίον του Βόλεν Σίντεροφ. Απλώς τον προσπέρασαν, τον απέφυγαν. Κι εκείνος δεν μπόρεσε να αντέξει ακριβώς κάτι τέτοιο και τρελάθηκε. Και όταν τρελαίνεται αρχίζει και ζητάει όλο και πιο τρελά πράγματα. Από την μία – την αποπομπή του Προέδρου, από την άλλη – το κλείσιμο του τηλεοπτικού σταθμού στο Μπουργκάς, που δημιούργησε και τον ίδιο, επειδή εκεί ιδρύθηκε καινούργιος εθνικιστικός σχηματισμός. Στον Σίντεροφ δεν υπάρχει λογική. Δεν ξέρω πραγματικά από πού του έδωσαν περισσότερα χρήματα.

Οι πρόωρες εκλογές και η δεξιά στη Βουλγαρία

Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών θα ψηφίσω το ίδιο κόμμα, το οποίο ψήφισα στις εκλογές τον Μάιο, και είναι το δεξιό «Δημοκράτες για Ισχυρή Βουλγαρία».

Προς το παρόν μόνο ελπίζω τα δεξιά κόμματα να ολοκληρώσουν με επιτυχία τις διαπραγματεύσεις τους και να ιδρύσουν την καινούργια ενωμένη δεξιά. Ίσως θα είναι δύσκολη η επιλογή ηγέτη. Τα ίδια τα κόμματα και οι οργανισμοί που ενώθηκαν στην «Μεταρρυθμιστική Ένωση» φυλάγονται από το να βγει κάποιος μπροστά ως ηγέτης, διότι όλοι τους έχουν υποφέρει από τις ηγετικές τους φιλοδοξίες. Βραχυπρόθεσμα η ελπίδα μου είναι πράγματι να δημιουργηθεί μια τέτοια δεξιά μεταρρυθμιστική ένωση, η οποία να μπορέσει να συμμετάσχει στις ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές ως οργάνωση.

Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι τα δύο κόμματα που λένε πως είναι δεξιά – GERB και SDS (Ένωση των Δημοκρατικών Δυνάμεων) – που είναι και μέλη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, προς το παρόν βλέπουν με πολλές επιφυλάξεις και με ζήλια αυτή τη μεταρρυθμιστική ένωση, διότι οι συμμετέχοντες σ’ αυτήν τούς είπαν ότι δε θα μπορούσαν να είναι μέλη της, με την παρούσα μορφή τους. Είναι λίγο παράδοξο, αλλά αν έχουμε υπόψη ποιοι είναι μέλη αυτών των κομμάτων είναι μάλλον λογικό.

Υπάρχουν ηγέτες των διαδηλώσεων;

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας δεν έχουν καθόλου ηγέτες. Υπάρχουν άνθρωποι που κρατούν μεγαλύτερες σημαίες, επειδή είναι πιο δυνατοί, άλλοι πάλι κάνουν ποδήλατο μπροστά από την πορεία. Αυτές τις μέρες είχε και μια μπαλαρίνα η οποία παρουσίασε έναν πολύ όμορφο χορό στο «Ορλόβ μοστ». Ωστόσο αυτοί δεν είναι ηγέτες. Κι εγώ κάποια στιγμή βρισκόμουν στην αρχή της πορείας, είμαι όμως πολύ μακριά από το να με ονομάσουν ηγέτη.

Δεν υπάρχουν ηγέτες. Οι διαδηλωτές πρέπει μάλλον να έχουν ποιον να ψηφίσουν και να αναδείξουν εκείνους που θα μπουν στη Βουλή. Ο καθένας μας συνειδητοποιεί ότι δεν έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις για να μπούμε στη Βουλή. Εγώ δεν βλέπω καθόλου τον εαυτό μου ως βουλευτή, να μπαίνω σε πολιτικές κατηγορίες. Είναι κάτι πολύ μακριά από μένα. Ο αγώνας είναι οι κυβερνώντες να φύγουν αμέσως. Μετά μπορούμε να αναδείξουμε εκπροσώπους, να δημιουργηθούν σχηματισμοί τους οποίους να ψηφίσουμε, εμείς που δεν έχουμε εκπροσώπηση στην παρούσα Βουλή. Ο στόχος δεν είναι καθόλου κάποιος από μας να καταφέρει να φτάσει στον μισθό βουλευτή.

Τα ΜΜΕ

Είναι πολύ προσεκτικά, επειδή η δυσαρέσκεια απέναντί τους υπάρχει και από τις δύο πλευρές. Εννοώ πως αν κάποιο ΜΜΕ πει ότι οι διαδηλωτές ήταν 500 άτομα, ενώ στην ουσία ήταν 10.000, είναι φυσικό αυτές οι 10.000 να αρχίσουν να βλέπουν το ΜΜΕ αυτό ως „κομμουνιστικό εργαλείο” στα χέρια της Μόσχας ή κάποιων ντόπιων σοσιαλιστών και υπηρεσιών.

Αν πάλι το ΜΜΕ καλύπτει με πολύ ενθουσιασμό τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, εκπρόσωποι της κυβέρνησης και της Βουλής αρχίζουν να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους. Ακόμη τις πρώτες μέρες τα μίντια άρχισαν να καλύπτουν τις διαδηλώσεις αρκετά αντικειμενικά, και μάλιστα χρειάστηκε ο πρόεδρος της Βουλής, ο σύντροφος Μίκοφ, να απευθύνει μια έκκληση προς τα ΜΜΕ που δεν ήταν τίποτα άλλο από μια απειλή. Τα μίντια αντέδρασαν αρκετά έντονα και τότε.

Και αυτή είναι η ιδανική κατάσταση. Βέβαια, υπάρχουν και πολλά εξαρτημένα ΜΜΕ που καλύπτουν τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ανάλογα με την θέληση εκείνου που τους πληρώνει.

Η Βουλγαρία μετά από λίγα χρόνια

Με τα πράγματα που συμβαίνουν κάθε μέρα, δεν την φαντάζομαι. Μάλλον ελπίζω να έχουμε ξεφύγει από αυτό το μοντέλο το οποίο μας επέβαλαν τα τελευταία χρόνια. Να μας κυβερνούν άνθρωποι που θα φροντίζουν στο κράτος να υπάρχει κανονικότητα. Κανείς δεν περιμένει θαύματα, αλλά να μην υπάρχει αυτή η αλαζονεία και η εκτέλεση δικού τους σχεδίου, όπως το κάνουν αυτοί που κατάφεραν να φτάσουν στην διακυβέρνηση τελευταία.

Δημιούργησαν ένα καινούργιο υπουργείο Σχεδιασμού, όπου στο Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών της τουρκικής μειονότητας δόθηκε το μάνατζμεντ των μεγάλων έργων με προϋπολογισμό πάνω από 10 εκατ. λέβα. Στο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα δόθηκε το υπουργείο Οικονομίας με τα μικρότερα έργα. Δίνονται έργα σε ανθρώπους που πλήρωσαν κάτι σε αντάλλαγμα της χειρονομίας τους, και όλα αυτά για να εξυπηρετηθούν ιδιωτικά συμφέροντα. Βλέπω το μέλλον ως ένα διάστημα στο οποίο θα εφαρμόζεται μια άλλη, διαφορετική πολιτική.

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στην αρχή της δημοκρατίας, το 1997 και σήμερα

Η μεγάλη διαφορά είναι πως τότε έκανε πολύ κρύο. Ωστόσο και τότε όλα ήταν πολύ αυθόρμητα, πολλοί άνθρωποι είχαν βγει στους δρόμους. Και πάλι κάθε μέρα γινόταν κάτι – τότε υπήρχαν οδοφράγματα και διαδηλώναμε σε 24ωρη βάση. Και τώρα τα πράγματα πάνε προς την κάλυψη όλο και μεγαλύτερου μέρους του 24ωρου. Ξεκινήσαμε με απογευματινές διαδηλώσεις, ενώ τώρα υπάρχουν πρωινός καφές και μεσημεριανό τσάι έξω από τη Βουλή. Ο στόχος είναι οι βουλευτές να ξέρουν ότι έξω υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δε θα υποχωρήσουν.

Το 1997 την εξουσία είχαν αρπάξει πάλι κάτι δημαγωγοί κομμουνιστές, που έκαναν τους σοσιαλιστές, και έκαναν βλακείες. Και αν τώρα οι βλακείες είναι βλακείες από ηθική άποψη, τότε ήταν βλακείες από καθαρά οικονομική άποψη. Προκάλεσαν στη χώρα φοβερό υπερπληθωρισμό, το κράτος στην ουσία χρεοκόπησε και έκλεψαν τις αποταμιεύσεις του κόσμου. Τώρα οι κλοπές τους είναι πιο σοφιστικές, αλλά ο λαός το καταλαβαίνει και βγαίνει στο δρόμο για να διαμαρτυρηθεί με τον ίδιο αυθόρμητο τρόπο.

Εγώ προσωπικά πάντα έπαιρνα μέρος σε όλες τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας μέχρι τώρα. Το 1989-1990 οι αιτίες ήταν άλλες, διαφορετικές. Νιώθαμε μεγάλο ενθουσιασμό, ότι κάτι συμβαίνει και η Βουλγαρία θα πάρει το δρόμο των κανονικών κρατών μια για πάντα. Άρα, η παράδοση σε μένα υπάρχει.

Όμως στις σημερινές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας συμμετέχουν πια τα παιδιά των ανθρώπων της ηλικίας μου. Αυτή τη φορά τα πράγματα αφορούν το δικό τους μέλλον και αυτοί θα αγωνιστούν και θα πάρουν πίσω το κράτος από τους επόμενους, ίδιους εκπροσώπους αυτού του κόκκινου κόμματος, που κάνει πάντα το ίδιο όταν έρθει στην εξουσία: την εποχή του Λουκάνοφ το κράτος χρεοκόπησε και έφεραν έτσι τα πράγματα, ώστε χωρίς να υπάρχει πόλεμος το ψωμί πωλούνταν με κουπόνια. Την εποχή του Βίντενοφ, το 1997, ήταν ο υπερπληθωρισμός, και τώρα είναι η σειρά αυτού του πολίτη της Ουκρανίας, του Σεργκέι Ντμίτριεβιτς Στανίσεφ και των συνεργατών του από το Κίνημα της τουρκικής μειονότητας DPS και του εθνικιστικού κόμματος Ataka.