Galery

1

Tο GRReporter λαμβάνει μέρος στην πρωτοβουλία του Βουλγαρικού Πρακτορείου Ειδήσεων και της Ένωσης των Βουλγαρικών ΜΜΕ του κόσμου προς υποστήριξη της υποψηφιότητας της Σόφιας για τον τίτλο πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2019, δημοσιεύοντας μια σειρά άρθρων που παρουσιάζουν το σύμπλεγμα Άγιον Όρος της Σόφιας και τα μοναστήρια που το απαρτίζουν.

Το Άγιον Όρον της Σόφιας αποτελεί ένα μεσαιωνικό σύμπλεγμα από 14 μοναστήρια, σκήτες, ασκητήρια και παρεκκλήσια, που αναπτύχθηκε στα περίγυρα της Σόφιας και τα γύρω βουνά την εποχή του Δεύτερου Βουλγαρικού Βασιλείου (1185-1417).

Ένα από τα μοναστήρια του συμπλέγματος είναι και το μοναστήρι Gornobanski (Liulinski) manastir των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, το οποίο συντηρείται εξ ολοκλήρου από δωρεές και χάρη στην καλή θέληση των ντόπιων κατοίκων. Για τους τελευταίους η ιερά μονή παραμένει αγαπημένο μέρος ξεκούρασης και γαλήνης.

Σήμερα στο μοναστήρι δεν μένουν μοναχοί. Η εκκλησία, αν και έχει αρχίσει να καταρρέει, κάθε Σάββατο και Κυριακή ανοίγει τις πόρτες της για να φιλοξενήσει τους πιστούς χριστιανούς.

Το σερβικό ίχνος στη βουλγαρική πνευματικότητα

Η θρησκεία πάντοτε ασκούσε σημαντική επιρροή πάνω στην πολιτική και οι δύο τους πάντα διαπλέκονταν σε έναν σύνθετο ιστορικό δεσμό. Ακριβώς η διαπλοκή αυτή οδήγησε στην ίδρυση τον 13^ο αιώνα του μοναστηριού Gornobanski manastir που είναι γνωστό και ως Liulinski manastir.

Η ίδρυση της μονής σχετίζεται με το κάστρο που περιφρουρούσε το πέρασμα Buchinski και με τον Σέρβο βασιλιά Στέφαν Ούρος Β’ Μιλούτιν. Σύμφωνα με το θρύλο, μετά την κατασκευή του μοναστηριού, εκεί μεταφέρθηκαν τα λείψανα του Σέρβου βασιλιά ο οποίος έγινε γνωστός ανάμεσα στον ντόπιο πληθυσμό ως ο Άγιος Βασιλιάς.

Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας τα λείψανα του Στέφαν Μιλούτιν μεταφέρθηκαν σχεδόν σε όλες τις εκκλησίες της  Σόφιας, αλλά παρέμειναν στην πόλη. Σήμερα έχουν εκτεθεί σε λαϊκό  προσκύνημα στον καθεδρικό ναό της Αγίας Κυριακής στο κέντρο της βουλγαρικής πρωτεύουσας. Οι Βούλγαροι σέβονται τον Στέφαν Μιλούτιν επειδή ανέλαβε την υπεράσπιση των βουλγαρικών συμφερόντων εναντίον του Βυζαντίου στη Μακεδονία, σε μια δύσκολη για το Βουλγαρικό Βασίλειο στιγμή.

Οι ντόπιοι κάτοικοι αποκαθιστούν τον κατεστραμμένο ναό

Τα κρίσιμα γεγονότα γύρω από την πτώση της Σόφιας κάτω από τον τουρκικό ζυγό τον 14^ο αιώνα έφτασαν και μέχρι το μοναστήρι το οποίο αρκετές φορές καταστράφηκε και λεηλατήθηκε. Παρά τη δύσκολη ιστορική στιγμή, οι ντόπιοι κάτοικοι του χωριού Γκόρνα Μπάνια κατάφεραν να πείσουν τις τουρκικές αρχές το 1863 να επιτρέψουν την αποκατάσταση της εκκλησίας των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου.

Ένας από τους πιο θερμούς υποστηρικτές του ευλαβούς αυτού έργου ήταν ο παππούς Τσόνε, το όνομα του οποίου έχει χαραχτεί στον τοίχο του μοναστηριού. Ήταν πατριώτης και πιστός άντρας του αγωνιστή για την εθνική ελευθερία Βασίλ Λέβσκι. Όταν ξεκίνησε την αποκατάσταση του μοναστηριού οι τούρκοι τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στην πόλη Ρουστσούκ (σημερινή Ρούσε) για να δικαστεί, επειδή δεν είχε άδεια για την οικοδομή. Με πονηριά και ρουσβέτια ο παππούς Τσόνε κατάφερε να βγει από την φυλακή μετά από μόλις δυόμισι μήνες. Μάζεψε ένα κοπάδι από 600 πρόβατα και τα πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου ήθελε να συναντηθεί με τον βεζίρη.

Έκανε δώρο στον βεζίρη όλο το κοπάδι και έλαβε την άδεια για την κατασκευή του μοναστηριού. Η επιστροφή του στο χωριό Γκόρνα Μπάνια μετατράπηκε σε πραγματική γιορτή.

Μετά από την Απελευθέρωση μέχρι σήμερα

Η καλύτερη εποχή για το μοναστήρι ήρθε μετά από την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον τουρκικό ζυγό το 1878. Τότε η μονή κατάφερε να αποκτήσει μεγάλα κτήματα.

Στα μέσα του 20ού αιώνα, όταν στη Βουλγαρία την εξουσία είχαν αναλάβει οι κομμουνιστές,  ακολούθησε μια νέα αλλαγή – στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν στρατεύματα και με τον τρόπο αυτό στην πραγματικότητα τελείωσε η πνευματική του ύπαρξη. Τα κτήματα λεηλατήθηκαν, το αγρόκτημα καταστράφηκε, ενώ οι μοναχοί διώχθηκαν. Όταν ξεκίνησε η εκ νέου αποκατάστασή του, μια άλλη καταστροφή – μια πυρκαγιά – κατέστρεψε τα κτήριά του. Σώθηκε μονάχα η εκκλησία, η οποία όμως έμεινε χωρίς τον τρούλο της, όπως την βλέπουμε και σήμερα.

Από τις κατοικίες των μοναχών αυτή τη στιγμή έχουν μείνει μονάχα απομεινάρια, ενώ την παλιά ομορφιά του μοναστηριού υπενθυμίζει η μικρή αναπαράστασή του που έχει τοποθετηθεί μέσα.

Κι όμως μπαίνοντας στην εκκλησία ο επισκέπτης νιώθει αμέσως το πνεύμα του ιερού αυτού τόπου. Μπορεί να διαβάσει την ιστορία του βασιλιά Στέφαν Ούρος Β’ Μιλούτιν, καθώς και να δει μια αξιόλογη εικόνα του. Πίσω από το τέμπλο φαίνονται λίγα, αλλά πολύ όμορφα τμήματα τοιχογραφιών.