Galery

1

Η Βουλγαρία μάλλον δε θα επιστρέψει γρήγορα στην σχετική πολιτική σταθερότητα πριν από το 2013, η οικονομία της για τρίτη συνεχόμενη χρονιά αυξάνεται πολύ αργά, ενώ οι επιχειρήσεις πρέπει να προσέχουν για ξαφνική αύξηση των φόρων το 2015 και για υπολειτουργούσα διοίκηση και δικαιοσύνη.

Αυτές είναι οι βασικές συστάσεις στην ανανεωμένη εκτίμηση των πολιτικών και των οικονομικών κινδύνων για τη Βουλγαρία, που δημοσιεύθηκε στις 19 Αυγούστου από το Economist Intelligence Unit.

Στο πακέτο που περιλαμβάνει μακροδείκτες και στοιχεία της πολιτικής σταθερότητας, η ομάδα αναλυτών του περιοδικού Economist δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στις 5 Οκτωβρίου να τις κερδίσει το συντηρητικό κόμμα GERB.

"Το κόμμα όμως δε θα έχει πλειοψηφία στη Βουλή και ανάλογα με τα αποτελέσματα των εκλογών θα πρέπει να διαλέξει μία από τις δύο δυνατότητες – να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας (όπως ήταν την περίοδο 2009-2013), ή να προχωρήσει σε συνασπισμό. Όποια επιλογή κι αν κάνει όμως, η Βουλγαρία μάλλον δε θα επιστρέψει στην πολιτική σταθερότητα που υπήρχε πριν από το Φεβρουάριο του 2013. Ο λόγος είναι επειδή μια κυβέρνηση μειοψηφίας πάντα θα απειλείται με προτάσεις μομφής, ενώ σε έναν συνασπισμό μπορεί συνέχεια να υπάρχουν διαμάχες για το ποια πολιτική θα εφαρμόζεται. Οι επιχειρήσεις πρέπει να ετοιμαστούν για μια διαρκή περίοδο αστάθειας, μέχρι να σχηματιστεί η καινούργια κυβέρνηση και οι υπουργοί να αναλάβουν τα καθήκοντά τους μετά από 18 μήνες αστάθειας".

Οι αναλυτές του Economist Intelligence Unit θεωρούν μικρό τον κίνδυνο τρομοκρατικής ενέργειας ή εκβιασμού του οργανωμένου εγκλήματος κατά επιχειρηματιών.

Μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να συνεχιστούν τα προβλήματα με το αδύναμο σύστημα δικαιοσύνης και το πάγωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ο μηχανισμός ελέγχου για το κατά πόσο η Βουλγαρία τηρεί τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην ΕΕ θα διατηρηθεί για μερικά χρόνια ακόμη. Την περίοδο αυτή οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να ελπίζουν ότι η χώρα θα μπορεί να επωφελείται πλήρως από τα χρήματα που της παρέχονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, συμπληρώνουν από το περιοδικό.

Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της διοίκησης, το Economist Intelligence Unit αναφέρει ότι η κυβέρνηση του Πλάμεν Ορεσάρσκι δεν κατάφερε να ξεκινήσει τον εκσυγχρονισμό και την καλύτερη οργάνωσή της, και η υποχρέωση αυτή παραμένει για την επόμενη κυβέρνηση.

Σύμφωνα με το Economist, η καινούργια κυβέρνηση στη Σόφια θα δέχεται ισχυρές πιέσεις εκ μέρους της ΕΕ σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς, και εδώ παραμένει σημαντικός ο κίνδυνος υπό το πρόσχημα αυτό η εξουσία να παρεμβαίνει στην δουλειά των επιχειρήσεων.

Ίσως η βαρύτερη καταδίκη για τις συνθήκες πραγματοποίησης επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Βουλγαρία περιέχεται στο μέρος της ανάλυσης που αφορά το νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο. "Όταν αναπτύσσετε επιχειρηματική δραστηριότητα στη Βουλγαρία, πρέπει να ξέρετε ότι μπορείτε να βρεθείτε σε χρονοβόρες και ακριβές διαδικασίες προσπαθώντας να τηρείτε το νόμο. Επιπλέον υπάρχει ο κίνδυνος σε μια ενδεχόμενη δικαστική δίκη οι ντόπιες εταιρείες να ευνοούνται έναντι των ξένων, ανεξάρτητα από το ότι τυπικά είναι ίσες απέναντι στον νόμο".

Από το Economist Intelligence Unit προειδοποιούν ότι ακόμη και αν κάποια στιγμή η αντίσταση των παράνομων συμφερόντων μειωθεί, θα χρειαστεί χρόνος για να δημιουργηθεί μια ομάδα επαρκώς εκπαιδευμένων και καλά πληρωμένων δικαστών, για να εξαφανιστεί η διαφθορά από το δικαστήριο.

Στο οικονομικό μέρος της ανάλυσης των κινδύνων τονίζεται η εξάρτηση της χώρας από την αργή ανάκαμψη στην ευρωζώνη. "Το βασικό μας σενάριο όμως παραμένει εκείνο που προβλέπει επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης από το 1.5% του ΑΕΠ το 2014 στο 2.5% του ΑΕΠ το 2015".

Οι αναλυτές λένε ότι η κινητήρια δύναμη αυτού του ρυθμού ανάπτυξης θα είναι οι εξαγωγές, ενώ η εσωτερική κατανάλωση θα είναι περιορισμένη. Βασικός κίνδυνος για το σενάριο που προβλέπει ανάπτυξη παραμένει η αργότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη της εξωτερικής ζήτησης των βουλγαρικών εξαγωγών (ιδιαίτερα στη Γερμανία και την Τουρκία, αλλά και στην Ουκρανία και τη Ρωσία), σε συνδυασμό με τις ανάγκες της χώρας από εξωτερική χρηματοδότηση, προσθέτουν οι αναλυτές. Το περιοδικό υπενθυμίζει ακόμη μια φορά τον κίνδυνο μεταφοράς των προβλημάτων των ελληνικών τραπεζών (οι οποίες ελέγχουν το 22% των στοιχείων ενεργητικού του τραπεζικού κλάδου στη Βουλγαρία και μπορεί λόγω προβλημάτων στην Ελλάδα να αναγκαστούν να μειώσουν κι άλλο την δανειοδότηση στην περιοχή των Βαλκανίων) και συνιστά στις επιχειρήσεις να δημιουργούν τα σχέδιά τους εξετάζοντας το 2014 ως «τρίτο συνεχόμενο έτος αδύναμης ανάπτυξης».

Όλα τα κόμματα δηλώνουν ότι υποστηρίζουν το καθεστώς σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας και τα συναλλαγματικά αποθέματα για την διατήρησή του είναι αρκετά, ενώ είναι πολύ μικρή η πιθανότητα να φτάσει η χώρα σε μεγάλο έλλειμμα στο εμπόριο ή στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, όπου η τάση είναι αντίθετη και το 2013 υπήρχε μάλιστα και πλεόνασμα.

Σχετικά με την κατάσταση των τραπεζών, αναφέρεται η κρίση με την Corporate Commercial Bank και οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τα ελληνικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα, τονίζεται όμως ότι σε γενικές γραμμές ο κλάδος φαίνεται να έχει επαρκή κεφαλαιοποίηση και ρευστότητα για την αντιμετώπιση των οφειλών και των προβληματικών δανείων."Η παγκόσμια οικονομική κρίση όμως μας έδειξε πόσο γρήγορα μπορεί να χαθεί η εμπιστοσύνη σε συγκεκριμένες τράπεζες. Αν αυτό συμβεί και προκύψει τραπεζική κρίση, οι βουλγαρικές αρχές πιθανότατα θα ζητήσουν εξωτερική οικονομική υποστήριξη για το τραπεζικό σύστημα".

Όσον αφορά την φορολογική πολιτική, από το Economist εστιάζουν στον ΦΠΑ, αν και διευκρινίζουν ότι η πιθανότητα για αλλαγές στον τομέα αυτό είναι πολύ μικρή. Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο λόγος για να αναφέρουν τον ΦΠΑ είναι τα πολύ μειωμένα έσοδα που μπαίνουν στον προϋπολογισμό από τον φόρο αυτό – κυρίως λόγω της συρρικνωμένης κατανάλωσης και του αποπληθωρισμού.

Η δημοσιονομική κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2010, συνεχίζουν από το Economist – το έλλειμμα του προϋπολογισμού έπεσε στο 0.5% του ΑΕΠ το 2012, αυξήθηκε έως το 1.8% το 2013, ενώ η πρόβλεψη για το 2014 είναι για 2.2% του ΑΕΠ. "Αν η οικονομική δραστηριότητα μειωθεί, που είναι το βασικό μας σενάριο, το έλλειμμα μπορεί να αυξηθεί κι άλλο, και να αναγκάσει την κυβέρνηση να σκεφτεί αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ".

Υψηλότερη (αν και χαρακτηριζόμενη ως «μέτρια») είναι η πιθανότητα να προκύψουν αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία το 2015, ανάλογα με τους οικονομικούς δείκτες, προειδοποιούν από το Economist. Τότε μπορεί να θιγούν ο ΦΠΑ, ο φόρος εισοδήματος των φυσικών προσώπων, καθώς και ο εταιρικός φόρος. "Αν η παρουσίαση της οικονομίας αποδειχθεί πιο αδύναμη από το προβλεπόμενο, μπορεί να αλλάξει τόσο ο συντελεστής, όσο και η φορολογική βάση", συμπληρώνουν οι αναλυτές του Economist.