Galery

1

Στην αρχή της φθινοπωρινής πολιτικής σεζόν στη Βουλγαρία οι αναλυτές του Economist Intelligence Unit (το αναλυτικό τμήμα του ομίλου που εκδίδει το περιοδικό The Economist) δημοσίευσαν τις εκτιμήσεις τους σχετικά με τους κινδύνους για τη χώρα σε 9 ξεχωριστούς τομείς – από την μακροοικονομία μέχρι την πολιτική. Σας παρουσιάζουμε αποσπάσματα των πορισμάτων τους:

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

Ο κυβερνών συνασπισμός θα παραμείνει αδύναμος και ασταθής, ανάμεσα στην καθημερινή πίεση των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας και της ανάγκης να ικανοποιεί τους ακραίους εθνικιστές του κόμματος Ataka, χωρίς την υποστήριξη του οποίου δεν μπορεί να περνάει νόμους στη Βουλή. Η κυβέρνηση μάλλον δε θα εκπληρώσει όλη την θητεία της και σύντομα, ίσως ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές τον Μάιο του 2014, θα χρειαστούν πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές. Οι επιχειρηματίες πρέπει να είναι έτοιμοι για το ενδεχόμενο μεγάλης περιόδου αστάθειας, ενώ ο συνασπισμός θα προσπαθεί να βγει από την δύσκολη κατάσταση. Αν υπάρξουν πρόωρες εκλογές, η αστάθεια θα συνεχιστεί, μέχρι να σχηματιστεί καινούργιος συνασπισμός. Σχετικά με την παρακολούθηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι επιχειρήσεις να μην ελπίζουν ότι η Βουλγαρία θα ωφεληθεί πλήρως από την ένταξή της στην ΕΕ και τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η εκπλήρωση των κριτηρίων μετά από την ένταξη στην ΕΕ μπορεί να πάρει μερικά χρόνια.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Οι κοινωνικές υπηρεσίες χρειάζονται μεταρρυθμίσεις, τα χρήματα δεν είναι αρκετά και για το λόγο αυτό δύσκολα προσελκύουν και κρατούν τους καλύτερους και τους επαρκώς εξειδικευμένους υπαλλήλους. Οι διοικητικοί υπάλληλοι γενικά είναι ευγενείς και πρόθυμοι, αλλά σχεδόν δεν μιλουν ξένες γλώσσες. Υπερβολικοί κανονισμοί και έλλειψη ευελιξίας στην εφαρμογή των κανόνων εμποδίζουν την παραλαβή αδειών ή την υποβολή υποψηφιότητας σε διαγωνισμούς. Η καινούργια κυβέρνηση σπατάλησε το χρόνο για μεταρρυθμίσεις στην αρχή της θητείας της με τη διαχείριση της κρίσης γύρω από τον Ντελιάν Πέεβσκι. Γενικά τα ελλείμματα στις κοινωνικές υπηρεσίες θα παραμείνουν και στο μέλλον ως σημαντικός κίνδυνος για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ οι ξένες εταιρείες μπορεί να χρειαστεί να προσλάβουν ντόπιους μεσολαβητές για να τα καταφέρουν με την γραφειοκρατία.

ΔΙΑΦΘΟΡΑ
Ο καινούργιος συνασπισμός αμαύρωσε ήδη την εικόνα του με αμφιλεγόμενους διορισμούς και αδιαφάνεια. Υπάρχει οριμένος κίνδυνος καμπάνιες κατά της διαφθοράς να αυξήσουν την παρέμβαση του κράτους στις επιχειρήσεις, ενώ η εξάρτηση της κυβέρνησης από το εθνικιστικό κόμμα Ataka μπορεί να ωθήσει τις αρχές σε ενέργειες εναντίον ξένων επιχειρήσεων. Οι ξένες εταιρείες πρέπει να διατηρούν τα έγγραφά τους σε άριστη κατάσταση, σε περίπτωση που οι βουλγαρικές αρχές ξεκινήσουν έρευνα εναντίον τους και να ετοιμαστούν για επιπλέον καθυστέρηση των προϊόντων τους στα τελωνεία.

ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Οι προσπάθειες ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Βουλγαρία με την τήρηση όλων των νόμων μπορεί να αποδειχθεί μια μακρά και ακριβή διαδικασία. Επιπλέον, σε περίπτωση δικαστικής διαδικασίας οι τοπικές επιχειρήσεις μπορεί να έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση, αν και είναι ίσες ενώπιον του νόμου. Ακόμη και να σταματήσει η αντίσταση των κρυφών συμφερόντων των κομμάτων εναντίον της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος, θα χρειαστεί χρόνος για να βρεθούν καλά εκπαιδευμένοι και καλά πληρωμένοι δικαστές και να αντιμετωπιστεί η διαφθορά στα δικαστήρια. Οι ξένες επιχειρήσεις αποφεύγουν όλα αυτά διευθετώντας συμφωνίες και διαφορές στα πλαίσια ξένης νομοθεσίας.

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η κρίση στην ευρωζώνη μπορεί ακόμη να προκαλέσει ύφεση στη Βουλγαρία το 2013, το βασικό σενάριο όμως είναι φέτος να συνεχιστεί, αν και ελάχιστη, η οικονομική ανάπτυξη, ενώ το 2014 να φτάσει ήπιους ρυθμούς. Μια ενδεχόμενη απότομη επιδείνωση της ζήτησης εισαγόμενων προϊόντων στη Γερμανία και την Τουρκία – δύο από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Βουλγαρίας – παραμένει κίνδυνος στην πρόβλεψη για το 2013-2014, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι αυξανόμενες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης εν όψει του αδύναμου τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη. Εάν το εξωτερικό εμπόριο και οι ξένες επενδύσεις αποδυναμωθούν πάνω από το αναμενόμενο, και επανέλθει η μη διαθεσιμότητα της πιστωτικής χρηματοδότησης, η Βουλγαρία μπορεί να επιστρέψει στην ύφεση το 2013. Οι αναλυτές του περιοδικού The Economist συνιστούν στις επιχειρήσεις να προβλέψουν και τέτοιο σενάριο ετοιμάζοντας τα σχέδιά τους για την περίοδο 2013-2014.

Η πρόβλεψή τους είναι για άνοδο της οικονομίας της τάξης του 0.6% του ΑΕΠ για το 2013 και επιτάχυνση μέχρι το 2.2% το 2014. Με την ελάχιστη άνοδο της τάξης του 0.3% για το πρώτο εξάμηνο του έτους όμως, οι επιχειρηματίες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τα σχέδιά τους θα υποβληθούν σε δοκιμασία, εάν η άνοδος για όλο το 2013 αποδειχθεί της τάξης του 0%.

Μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος από την επιστροφή «στα χαρακώματα» των ελληνικών τραπεζών που δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία και ελέγχουν περίπου το 22% των στοιχείων ενεργητικού του βουλγαρικού τραπεζικού συστήματος. Δε θα ήθελαν να αμαυρώσουν την εικόνα τους στη βουλγαρική αγορά, μια πίεση στην ελληνική αγορά όμως μπορεί να τις αναγκάσει να περιορίσουν και άλλο την πιστωτική τους δραστηριότητα στην αλλοδαπή, συμπεριλαμβανομένης και της Βουλγαρίας. Μπορεί ακόμη και να αναγκαστούν να αποχωρήσουν από την αγορά αυτή και να πωλήσουν τα στοιχεία ενεργητικού που έχουν στη Βουλγαρία, όπως συνέβη με την Emporiki Bank Bulgaria τον Ιούνιο του 2012. Κάτι τέτοιο μπορεί να υπονομεύσει την οικονομική ανάκαμψη της Βουλγαρίας, να δυσκολέψει ολόκληρο τον τραπεζικό τομέα και να αναγκάσει την κυβέρνηση να ζητήσει εξωτερική βοήθεια για την σταθεροποίηση των τραπεζών.

ΦΟΡΟΙ

Προκειμένου να αποφύγει την τύχη της προηγούμενης κυβέρνησης ο νυν πρωθυπουργός Πλάμεν Ορεσάρσκι αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες, περιλαμβανομένων και των κοινωνικών πληρωμών. Ο αναθεωρημένος τον Αύγουστο του 2013 προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση του ελλείμματος από το 1.3% στο 2% του ΑΕΠ. Το Economist Intelligence Unit προβλέπει ότι και το όριο αυτό δε θα τηρηθεί και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα φτάσει περίπου το 2.5% του ΑΕΠ. Οι ειδικοί αναμένουν του χρόνου το δημοσιονομικό έλλειμμα να μειωθεί με την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, αν όμως το 2014 δεν ξεκινήσει η ανάκαμψη της οικονομίας, το έλλειμμα θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο και η κυβέρνηση μπορεί να σκεφτεί την αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ, που αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων σε μια οικονομία η οποία πάσχει από μαζική φοροδιαφυγή. Μπορεί να γίνουν πιο συχνές και οι τροποποιήσεις στους φορολογικούς νόμους, ανάλογα με το πώς πάει η είσπραξη των φόρων στη διάρκεια του έτους. Με την εμφάνιση της καινούργιας κυβέρνησης αυξήθηκε και η πιθανότητα μεγάλων φορολογικών αλλαγών, και οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι έτοιμες σε περίπτωση επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης να ακολουθήσει και αύξηση συντελεστών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, συμπεριλαμβανομένου και του φόρου εισοδήματος, του εταιρικού φόρου και του ΦΠΑ.