The Best of GRReporter
flag_bg flag_gr flag_gb

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας είναι μια «κολλητική ασθένεια» την οποία δεν μπορούν να σταματήσουν

16 Ιούλιος 2013 / 17:07:29  GRReporter
4551 αναγνώσεις

Αναστασία Μπαλέζντροβα

Εδώ και έναν μήνα στη Βουλγαρία δεν σταματούν οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της κυβέρνησης του Πλάμεν Ορεσάρσκι. Τις τελευταίες εβδομάδες το GRReporter μίλησε με πρόσωπα από διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής που έκαναν μια ανάλυση των εξελίξεων μετά από τις εκλογές τον Μάιο. Μετά από τον σκηνοθέτη Γιάβορ Γκάρντεφ, τον πολιτολόγο Βλαντιμίρ Σόποφ, τον καθηγητή και ειδικό στα θέματα ασφάλειας, άμυνας και δημόσιας τάξης Νικολάι Σλάτινσκι, τον συγγραφέα Βλαντιμίρ Λέβτσεφ, σας παρουσιάζουμε άλλη μια συζήτηση με τον δημοσιογράφο Ιβάν Μπεντρόφ. Λίγες μόνο ημέρες μετά από τις εκλογές τον Μάιο, εκείνος προέβλεψε την σημερινή πολιτική κρίση στη Βουλγαρία σε άλλη μια συνέντευξη για την ιστοσελίδα μας.

Κύριε Μπεντρόφ, πώς κρίνετε την κατάσταση στη Βουλγαρία;

Η κατάσταση είναι πολύ ασαφής. Υπάρχει κάποια αίσθηση ότι κάτι συμβαίνει, αλλά κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει τι ακριβώς. Κατά τη γνώμη μου θα είναι μια πολύ μακρά διαδικασία. Όλοι ζητούν παραίτηση και εκλογές. Είναι σαφές ότι οι εκλογές αυτές κάτα κάποιον βαθμό θα αναπαραγάγουν τα παλιά κόμματα στη Βουλή, τα οποία θα συνεχίσουν να συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Μετά από λίγους μήνες θα υπάρχουν πάλι εκλογές, οι πολίτες πάλι θα αναγκάσουν τους κυβερνώντες να παραιτηθούν.

Η στιγμή είναι ιστορική, όσο μεγαλειώδες κι αν ακούγεται κάτι τέοιο. Υπάρχει μια αλλαγή στους ανθρώπους. Η αλλαγή αυτή ξεκινάει από μια πιο ενεργή, πιο ενημερωμένη μειονότητα, που ζει στη Σόφια, κατά τη γνώμη μου όμως είναι μια «κολλητική ασθένεια» την οποία δεν μπορούν να σταματήσουν.

Έναν μήνα μετά από το ξεκίνημα των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας τι γίνεται με αυτές;

Έναν μήνα αργότερα, αυτό που με εκπλήσσει είναι το γεγονός ότι η ενέργεια δεν μειώνεται. Το ότι κάθε βράδυ μερικές χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονται έξω από το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά πραγματοποιούν μια πορεία προς τη Βουλή και τη διασταύρωση «Ορλόβ μοστ» και εξακολουθούν να επιμένουν ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.

Οι διαδηλωτές στην ουσία είναι πολύ περισσότεροι απ’ ότι φαίνεται στα τηλεοπτικά πλάνα, επειδή δεν είναι οι ίδιοι. Γνωρίζω ανθρώπους οι οποίοι ταξιδεύουν, επιστρέφουν και πάλι παίρνουν μέρος. Άλλοι που μπορούν να πάνε στις διαδηλώσεις ένα βράδυ, άλλοι που μπορούν δύο βράδια. Δηλαδή οι άνθρωποι που συμμετέχουν ενεργά στις διαδηλώσεις είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς τους οποίους βλέπουμε κάθε βράδυ στην τηλεόραση.

Αυτό όμως που είναι ίσως ανησυχητικό για τους διαδηλωτές είναι το γεγονός ότι το κράτος έμαθε να ζει με τον τρόπο αυτό. Οι διαδηλώσεις έγιναν πλέον μέρος της καθημερινότητας όλων – όχι μόνο των διαδηλωτών, αλλά και των υπόλοιπων. Χιλιάδες άνθρωποι ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησης, πράγμα το οποίο προς το παρόν δεν την ενοχλεί καθόλου. Οι κυβερνώντες συνεχίζουν την δραστηριότητά τους, τους διορισμούς, την κατάκτηση διάφορων θέσεων στην εξουσία και τα σκάνδαλα. Και το ανησυχητικό είναι ότι το μεγάλο σκάνδαλο, δηλαδή ο διαχωρισμός μεταξύ της εξουσίας και των πολιτών, αυτό το χάσμα που υπάρχει μεταξύ τους κάπως καλύπτει πολλά και μικρά συγκεκριμένα σκάνδαλα, τα οποία η κυβέρνηση εξακολουθεί να παράγει. Εν όψει όλων των υπόλοιπων, τα σκάνδαλα αυτά παραμένουν κατά κάποιον τρόπο κρυμμένα.

Η κυβέρνηση είναι σταθερή μέσα στη Βουλή, ενώ οι πολίτες έξω ζητούν την παραίτησή της. Στο εσωτερικό του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος ακούστηκαν κριτικές εναντίον του ηγέτη Σεργκέι Στανίσεφ, οι οποίες όμως σιγά σιγά χάθηκαν. Νομίζετε ότι οι ίδιοι οι σοσιαλιστές έχουν ομόφωνη γνώμη για τον ηγέτη τους και αν μπορούμε να περιμένουμε κάποια αλλαγή από εκεί;

Εγώ προσωπικά δεν ελπίζω ότι θα έρθει κάποια αλλαγή από εκεί. Διάφορες φωνές στο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα όμως υπάρχουν. Ακόμη και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γκεόργκι Παρβάνοφ (2001-2011) χθες σε μια τηλεοπτική συνέντευξή του άσκησε άμεση κριτική στον νυν ηγέτη του κόμματος Σεργκέι Στανίσεφ. Πράγματι όμως δεν περιμένω να αλλάξει τίποτα από μέσα, διότι το μόνο κίνητρο των ανθρώπων που έχουν πλειοψηφία στη Βουλή είναι να κρατηθούν στην εξουσία και αυτό φαίνεται.

Η βιαιότητα με την οποία ξεκίνησαν τη διακυβέρνησή τους, την κατάκτηση της Εθνικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας κυριολεκτικά μέσα σε λίγες ώρες με τον νόμο που ψήφισαν επειγόντως και τον πρόεδρο τον οποίο εξέλεξαν πάλι επειγόντως, αν και αποσύρθηκε αργότερα, συνεχίζεται και στους άλλους τομείς. Κάθε μέρα βλέπουμε διορισμούς, για τους οποίους οι λέξεις „σκαλδαλώδεις” και „αμφιλεγόμενοι” είναι πολύ ήπιες. Άνθρωποι οι οποίοι διορίζονται σε συγκεκριμένες θέσεις, έχουν σκανδαλώδεις βιογραφίες, και όλα αυτά συνεχίζονται.

Για το λόγο αυτό κατά τη γνώμη μου το μόνο τους κίνητρο είναι να παραμείνουν στην εξουσία και πολύ καλά συνειδητοποιούν ότι στην πραγματικότητα όσο οι άνθρωποι έξω είναι χαρούμενοι και πρωτότυποι δεν τους ενοχλούν με κανένα τρόπο.

Επιπλέον, παρατηρώ μια σύσφιξη των τάξεων των κυβερνώντων που άρχισαν να συμπεριφέρονται όλο και πιο αλαζονικά. Για παράδειγμα, οι πρέσβεις της Γαλλίας και της Γερμανίας πρόσφατα δημοσίευσαν μια κοινή ανοιχτή επιστολή στην οποία υποστήριξαν στην ουσία τους διαδηλωτές και την στάση του Προέδρου. Ενώ η αντίδραση των κυβερνώντων ήταν όπως το 1983 – χαρακτήρισαν την επιστολή παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βουλγαρίας.

Το χάσμα το οποίο ανέφερα προηγουμένως γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο. Οι μεν κυβερνούν χωρίς καθόλου να ενδιαφέρονται για τους άλλους, ενώ από την άλλη πλευρά οι διαδηλωτές δεν είναι έτοιμοι για κανέναν απολύτως  συμβιβασμό.

Ποιο περιμένετε να είναι το αποτέλεσμα των διαδηλώσεων; Τυπικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι πέτυχαν αφού ο διορισμός του Ντελιάν Πέεβσκι καταργήθηκε. Οι στόχοι όμως βαθμιαία αυξήθηκαν. Ποιο αίτημα μπορεί στην πραγματικότητα να επιτευχθεί, και οι διαδηλωτές πρέπει να ενωθούν γύρω από αυτό, για να το πετύχουν;

Στην ουσία ο στόχος των διαδηλώσεων δεν επιτεύχθηκε, διότι ακόμη το πρώτο βράδυ οι άνθρωποι φώναζαν «Παραίτηση» έξω από το κτήριο του Υπουργικού Συμβουλίου. Ζητούσαν την παραίτηση του πρωθυπουργού Πλάμεν Ορεσάρσκι, ενώ ο διορισμός του Πέεβσκι ήταν μόνο η αφορμή.

Πολύ συχνά ακούγονται μερικοί αναλυτές ή εκπρόσωποι των κυβερνώντων οι οποίοι λένε: „Τι θέλουν αυτοί οι χαρούμενοι και έγχρωμοι άνθρωποι στους δρόμους; Δεν έχουν συγκεκριμένο στόχο”. Κι όμως είναι εντελώς συγκεκριμένος – παραίτηση.

Από κει και πέρα οι επιλογές είναι λίγες. Η μία είναι να εξακολουθήσουν να επιμένουν, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει με την κατάκτηση της εξουσίας και την διακυβέρνηση. Αυτή είναι απαραίτητη, βέβαια. Η Βουλγαρία χρειάζεται διακυβέρνηση.

Από την άλλη όμως, η πρόβλεψή μου είναι ότι οι διαδηλώσεις δε θα σταματήσουν. Μπορεί να εξαθενήσουν για λίγο, επειδή είναι καλοκαίρι – μια εποχή την οποία οι ενεργοί άνθρωποι χρησιμοποιούν για ξεκούραση. Η ένταση αυτή όμως δεν μπορεί να εξαφανιστεί. Δηλαδή υπάρχει πιθανότητα οι διαδηλώσεις να εξασθενήσουν λίγο και τον Σεπτέμβριο να ξεκινήσουν με καινούργια δύναμη. Και αυτό επειδή ακόμη στην αρχή ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση αυτή θα φύγει. Από την στιγμή που τόσοι άνθρωποι ζήτησαν την παραίτησή της, είναι μόνο ζήτημα χρόνου. Έναν μήνα αργότερα όμως μου φαίνεται ότι ο χρόνος αυτός μπορεί να αποδειχθεί εκπληκτικά μακρύς.

Πώς θα σχολιάζατε την απεργία πείνας του Έντβιν Σουγκάρεφ; Ποιο είναι το νόημα μιας τέτοιας διαμαρτυρίας;

Επιτρέψτε μου να μην σχολιάσω αυτό το θέμα. Είναι μια πολύ σοβαρή προσωπική απόφαση και δεν είναι σωστό να την σχολιάζω.

Ποια είναι η γνώμη σας για το θέμα που ήδη αναφέρατετο ότι δύο πρέσβεις ευρωπαϊκών χωρών εξέφρασαν ανοιχτά την υποστήριξή τους για τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας; Πώς σας φαίνεται η αντίδραση των κυβερνώντων που δήλωσαν ότι αποτελεί παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βουλγαρίας;

Νομίζω ότι ήταν εντελώς ακατάλληλη. Η Βουλγαρία είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τελευταία 20 χρόνια ο στόχος που δήλωναν όλες οι βουλγαρικές κυβερνήσεις ήταν η χώρα να γίνει μέλος της και να συμμερίζεται τις ίδιες αξίες. Η Βουλγαρία έχει υπογράψει έναν σωρό έγγραφα που καθιερώνουν το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία κτλ. Επομένως δεν ξέρω γιατί κάποιοι έμειναν έκπληκτοι από μια τέτοια στάση. Κάποιος πρέπει να υπερασπίζεται τις αξίες λόγω των οποίων η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει. Αφού δε φαίνεται κάποιος από τους κυβερνώντες να το κάνει, οι πρέσβεις έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν.

Ακόμη όμως αν κοιτάξουμε το θέμα πιο κυνικά, πρόκειται για τα χρήματα των φορολογουμένων τους και το λένε στην επιστολή τους. Διότι το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων που φτάνουν στη Βουλγαρία βγαίνει από τις τσέπες των Γάλλων και των Γερμανών. Και όταν έχεις ένα ολιγαρχικό μοντέλο διακυβέρνησης και ένα μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών κονδυλίων πάνε σε ορισμένες εταιρείες, που σχετίζονται με ορισμένα κόμματα που έχουν αναλάβει την εξουσία, τότε έχουν κάθε δικαίωμα να ρωτήσουν πού πάνε τα χρήματά τους. Και γιατί ο απλός Γερμανός και Γάλλος πολίτης που δουλεύουν και πληρώνουν τους φόρους τους, πρέπει να τρέφουν την μαφία στη Βουλγαρία. Το ερώτημα είναι λογικό.

Πώς τα βουλγαρικά ΜΜΕ καλύπτουν τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας; Όταν τα διαβάζει κανείς έχει την εντύπωση ότι στα δημοσιεύματα γίνεται λόγος για δύο εντελώς διαφορετικές χώρες. Ποιο είναι το σχόλιό σας για τον τρόπο με τον οποίο τα ίδια γεγονότα παρουσιάζονται από τα διάφορα ΜΜΕ;

Το χάσμα το οποίο ανέφερα προηγουμένως υπάρχει και σ’ αυτό τον τομέα. Στην μία όχθη είναι οι κυβερνώντες που πράγματι δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, καθώς και το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας ξυπνάει και οι άνθρωποι αρχίζουν και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Στην ίδια όχθη βρίσκονται και ένα μεγάλο μέρος των ΜΜΕ που παρουσιάζουν μια πλασματική κατάσταση την οποία δεν βλέπουμε στη Βουλγαρία.

Η καλή είδηση ωστόσο είναι ότι τα βασικά και τα μεγαλύτερα ΜΜΕ φαίνονται κάπως πιο ελεύθερα τον τελευταίο μήνα. Μπορεί να αναφέρονται πλέον οι λέξεις „μαφία” και „ολιγαρχία”, ήδη μπορεί κανείς να μιλήσει για τον Πέεβσκι. Παλιά το όνομα του ανθρώπου αυτού δεν αναφερόταν πουθενά.

Δηλαδή υπάρχει λίγο περισσότερη ελευθερία και είμαι μάλλον αισιόδοξος, διότι οι άνθρωποι ξέρουν πως τα ΜΜΕ που προσπαθούν να μανιπουλάρουν την κοινή γνώμη και παρουσιάζουν την πλασματική κατάσταση, είναι τέτοια. Και κατά τη γνώμη μου η επιρροή τους είναι πολυ περιορισμένη. Ενώ τα μεγάλα ΜΜΕ συμπεριφέρονται πράγματι πολύ καλύτερα.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, αλλά στη συνέχεια εναντίον του άσκησαν κριτική και από τις δύο πλευρές. Σε ορισμένα ΜΜΕ έγιναν προσπάθειες να τον αμαυρώσουν, ενώ άλλοι τον κατηγορούν ότι δεν κάνει τίποτα για να υποστηρίξει τις διαδηλώσεις στην πράξη. Πώς θα το σχολιάζατε;

Το πρώτο σχόλιο είναι ότι δε θα ήθελα να είμαι στην θέση του, επειδή από την μία, αν θέλει να μείνει μια σημαντική και αναγνωρισμένη πολιτική προσωπικότητα δεν έχει άλλη επιλογή από το να σταθεί στο πλευρό των διαδηλωτών. Από την άλλη, το Σύνταγμα περιορίζει τις αρμοδιότητές του, και δεν μπορεί να παρέμβει στις πολιτικές εξελίξεις, να βοηθήσει στη γέννηση μιας πολιτικής εναλλακτικής λύσης, να βοηθήσει κάποιους οργανισμούς και ανθρώπους να φτάσουν σε μια κοινή απόφαση. Από την άποψη αυτή η θέση του δεν είναι καθόλου εύκολη.

Η καμπάνια δυσφήμισης όμως την οποία αναφέραμε, πραγματοποιείται από τα ίδια ΜΜΕ της μαφίας, και πιθανότατα κάπου υπάρχει ένα κέντρο όπου γίνεται η επεξεργασία ορισμένων θεμάτων, διότι βλέπουμε απολύτως ίδια δημοσιεύματα που εμφανίζονται σε πολλά ΜΜΕ. Είναι οι λεγόμενες „αποκαλύψεις” για το ποιος κρύβεται πίσω από τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Εκεί επίσης φαίνεται αυτή η συμπλεγματική και ξενοφοβική στάση απέναντι στον κόσμο – το ότι εμείς εδώ είμαστε οι καλύτεροι, αλλά κάποιος άλλος έκανε μια συνωμοσία εναντίον μας. Δηλαδή αν υπάρχουν διαδηλώσεις, αμέσως πρέπει να μάθουμε ποιος πληρώνει τους διαδηλωτές. Και κανείς από τους συγγραφείς αυτών των «αποκαλύψεων» δεν μπορεί να σκεφτεί ότι είναι δυνατό να υπάρχουν και ελεύθεροι άνθρωποι. Το ίδιο συμβαίνει και εναντίον άλλων, λίγο πιο ελεύθερων ΜΜΕ. Δηλαδή η επίθεση είναι εναντίον των πάντων που συμπεριφέρονται λίγο πιο λογικά.

Από πολιτικής άποψης το μόνο που συμβαίνει στη Βουλγαρία είναι η δημιουργία της λεγόμενης δεξιάς «Μεταρρυθμιστικής Ένωσης». Βλέπουμε πολλές δυσκολίες, τα πράγματα συμβαίνουν πολύ αργά, και σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές, τα κόμματα τα οποία προσπαθούν να την δημιουργήσουν έπρεπε να αντιδράσουν πιο γρήγορα. Είστε αισιόδοξος όσον αφορά την δημιουργία της και μπορεί η «Ένωση» αυτή να είναι μια σοβαρή εναλλακτική λύση της υπάρχουσας κατάστασης του αδιεξόδου;

Η απάντησή μου μπορεί να ακούγεται αντιφατική. Είμαι ταυτόχρονα αισιόδοξος για το μέλλον μιας τέτοιας οργάνωσης και ταυτόχρονα δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι η εναλλακτική λύση την οποία περιμένουν οι άνθρωποι.

Ο σχηματισμός αυτός, όπως κι αν ονομαστεί στο μέλλον,  προφανώς θα είναι παράγοντας στην βουλγαρική πολιτική ζωή, διότι το θέμα για την είσοδό του στη Βουλή δεν τίθεται καν. Ακόμη οι πρώτες δημοσκοπήσεις το απέδειξαν. Το θέμα είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων στους δρόμους πράγματι θέλουν μια καινούργια αδιάλλακτη στάση απέναντι στην διαφθορά, τη μαφία, την κρυφή διακυβέρνηση, το παρασκήνιο, τις εξαρτήσεις κτλ. Και κάθε ένα από τα κόμματα που προσπαθούν να δημιουργήσουν την «Μεταρρυθμιστική Ένωση» έχουν κάτι να κρύψουν από το παρελθόν τους. Ο καθένας που υπήρχε παλιότερα, και υπήρξε μέρος της διακυβέρνησης, έχει κάτι να κρύψει, ή τουλάχιστον έχει για τι πράγμα να κατηγορηθεί.

Για το λόγο αυτό ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων δύσκολα μπορούν να δεχτούν μια καθαρά τεχνική-μηχανική ενοποίηση κάποιων παλιών κομμάτων. Υπάρχει ακόμη και η ερμηνεία ότι ενώνονται για να μην εξαφανιστούν από την πολιτική σκηνή.

Νομίζετε ότι μια εθνική απεργία την οποία δήλωσε πως θα εξαγγείλει ο συνδικαλιστής Κονσταντίν Τρέντσεφ, θα έχει αποτέλεσμα; Γιατί τα συνδικάτα στη Βουλγαρία έμειναν εκτός των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας;

Δέχομαι παρόμοιες δηλώσεις με γέλιο, διότι τα συνδικάτα στη Βουλγαρία επίσης αποτελούν μέρος αυτής της „επιφανειακής” δημοκρατίας, εναντίον της οποίας διαμαρτύρονται οι πολίτες αυτή τη στιγμή. Τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να αναλύουμε τι έκαναν και τίνος τα συμφέροντα εξυπηρετούσαν μέσα στα χρόνια.

Η αλήθεια όμως είναι πως δεν μπορούν να εξαγγείλουν εθνική απεργία. Ακόμη και τα δύο μεγάλα συνδικάτα να βγουν και να εξαγγείλουν κάτι τέτοιο, πώς φαντάζονται ότι θα το κάνουν; Έχουν επιρροή μόνο πάνω σε δύο κλάδους, όπου υπάρχουν ανθρακωρύχοι και άλλα 1-2 πρώην μεγάλα κρατικά εργοστάσια και αυτό είναι. Στην ουσία ένα μεγάλο μέρος των Βουλγάρων δεν συμμετέχουν καθόλου σε συνδικάτα, ακόμη και αν κάποιοι εντελώς τυπικά δίνουν ελάχιστα χρήματα από τους μηνιαίους μισθούς τους σε κάποιο συνδικάτο.

Σε αντίθεση με την Ελλάδα τα συνδικάτα στη Βουλγαρία δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Μπορούν να φέρουν με λεωφορεία 300 ανθρακωρύχους στη Σόφια και τέρμα. Αυτό, εκτός από πρόκληση δεν βλέπω τι άλλο ρόλο μπορεί να παίξει.

 

 

Tags: διαδηλώσεις διαμαρτυρίας συνέντευξη GRReporter Ιβάν Μπεντρόφ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ!
Το περιεχόμενο του GRReporter φτάνει σε σας δωρεάν 7 ημέρες την εβδομάδα. Δημιουργείται από μια ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων, μεταφραστών, φωτογράφων, εικονοληπτών, ειδικών λογισμικού, γραφικών σχεδιαστών. Αν σας αρέσει η δουλειά μας και την παρακολουθείτε, σκεφτείτε μήπως θα θέλατε να μας υποστηρίξετε οικονομικά με ποσό που επιθυμείτε.
Subscription
Μπορείτε να μας βοηθήσετε και με εφάπαξ αποστολή οποιουδήποτε ποσού:
blog comments powered by Disqus