Galery

1

Η ένταξη στη ζώνη του Σένγκεν αποτελεί υποχρέωση όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πότε ακριβώς θα γίνει αυτό όμως, εξαρτάται από την εκπλήρωση αυστηρών κριτηρίων. Ανάμεσα στα κριτήρια αυτά είναι ο έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα, η έκδοση θεωρήσεων, οι δυνατότητες αστυνομικής συνεργασίας και η προστασία των προσωπικών δεδομένων, τα βιομετρικά διαβατήρια και η ικανότητα εφαρμογής του Συστήματος Πληροφοριών του Σένγκεν (SIS).

Κατά την προσχώρηση της Βουλγαρίας στην Ε. Έ. υπεγράφη μια συμφωνία, στην οποία ο μήνας Μάρτιος του 2011 αναφερόταν ως ημερομηνία ένταξης της χώρας στο Σένγκεν. Αυτό όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις υπόλοιπες χώρες του Σένγκεν. Η ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών εξακολουθεί να επιμένει ότι υπάρχει πραγματική πιθανότητα η Βουλγαρία να ενταχθεί τότε, ειδικά αν τα αποτελέσματα του τελευταίου ελέγχου, που ξεκινάει σήμερα, αποδειχθούν θετικά. Ο έλεγχος θα διαρκέσει μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου, και θα είναι σχετικά με το SIS  και το Εθνικό Γραφείο SIRENE (Supplementary Information Request at the National Entry - αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών για εθνικές καταχωρήσεις). Η Βουλγαρία αποτελεί μέρος του SIS από τα μέσα Νοεμβρίου φέτος.

Η χώρα δεν καθυστερεί με την προετοιμασία της για την ένταξη στο Σένγκεν. Η νομοθεσία έχει εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή. Οι Βούλγαροι αστυνομικοί εργάζονται πλέον με το SIS, το Δεκέμβριο όμως το πρόγραμμα θα είναι φορτωμένο λόγω του ελέγχου της ετοιμότητας. Αυτά δήλωσε ο υφυπουργός Εσωτερικών Παυλίν Ντιμιτρόφ. «Ο έλεγχος αυτός είναι το τελευταίο μέρος των προσπαθειών της Βουλγαρίας. Αν η εκτίμηση είναι θετική και δεν υπάρχουν προθέσεις για νέους ελέγχους, νομίζω ότι αυτό αποτελεί την βασική προϋπόθεση για την ένταξή μας στη ζώνη του Σένγκεν τον Μάρτιο του 2011», είπε μεταξύ άλλων ο Ντιμιτρόφ.

Η εκπλήρωση των κριτηρίων δεν σχετίζεται τυπικά με την παρακολούθηση της κατάστασης της δικαιοδοσίας, της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος στη Βουλγαρία. Ταυτόχρονα, είναι λογικό οι χώρες του Σένγκεν να θέτουν το ερώτημα τι σημασία έχουν ο καλύτερος έλεγχος και τα μοντέρνα τεχνικά μέσα στα βουλγαρικά σύνορα, εξωτερικά για την Ε. Έ., εάν δεν αντιμετωπίζεται επιτυχώς η διαφθορά ανάμεσα στους τελωνειακούς υπαλλήλους και τους μεθοριακούς αστυνομικούς, ενώ η ενοχή όσων διέπραξαν εγκλήματα – συμπεριλαμβανομένων και των υπαλλήλων, λαθρεμπόρων κτλ. – δεν είναι δυνατό να αποδειχθεί στο δικαστήριο. Αυτά τα επιχειρήματα κρύβονται πίσω από την επιμονή ορισμένων χωρών, όπως η Γαλλία, να μην βιαστούν με την έγκριση της Βουλγαρίας ως μέλους του Σένγκεν.

Με την κάλυψη των τεχνικών προδιαγραφών ένταξης στην ζώνη, θα έπρεπε τουλάχιστον στα χαρτιά τα εξωτερικά σύνορα της Ε. Έ. να γίνουν πιο ισχυρά (η Μαύρη θάλασσα, η Τουρκία, τα Σκόπια και η Σερβία). Χάρη σε αυτό αναμένεται να περιοριστεί η διασυνοριακή εγκληματικότητα – η διακίνηση ανθρώπων από την Ασία (που έρχονται από τα σύνορα με την Τουρκία), ναρκωτικών (της ηρωϊνης, που έρχεται επίσης από την Τουρκία, ή των συνθετικών νακρωτικών που βγαίνουν από τη Βουλγαρία με προορισμό την Τουρκία και την Μέση Ανατολή), κλεμμένων αυτοκινήτων, λαθρεμπορικών προϊόντων.

Τι είναι η ζώνη του Σένγκεν;

Η ζώνη του Σένγκεν δημιουργήθηκε με την υπογραφή συνθήκης μεταξύ του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Γαλλίας και της Δυτικής Γερμανίας, το 1985, στην ομώνυμη πόλη του Λουξεμβούργου. Ο στόχος της συμφωνίας ήταν να διευκολύνει τις μετακινήσεις των πολιτών των παραπάνω χωρών, καταργώντας τους συνοριακούς ελέγχους μεταξύ των κρατών-μελών, καθιερώνοντας κοινούς κανόνες και ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ τους.

Η λειτουργία της συμφωνίας, όμως, καθυστέρησε αρκετά, και τελικά μπήκε σε ισχύ μόλις το 1995. Με την έγκριση της Συμφωνίας του Αμστερνταμ το 1999, η Συνθήκη Σένγκεν μπήκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Όλα τα νέα κράτη-μέλη οφείλουν να εκπληρώσουν τα κριτήρια της συνθήκης, έτσι ώστε να διευκολύνουν τις μετακινήσεις των Ευρωπαίων πολιτών στις χώρες του Σένγκεν, ενισχύοντας ταυτόχρονα τον έλεγχο στα εξωτερικά σύνορα.

Αυτή τη στιγμή μέρος της ελεύθερης ζώνης του Σένγκεν είναι σχεδόν όλες οι χώρες-μέλη  της Ε. Έ., με εξαίρεση την Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία. Οι τελευταίες εκπληρώνουν κάποιες από τις δεσμεύσεις του Σένγκεν, αρνούνται όμως να ανοίξουν πλήρως τα σύνορά τους, βασιζόμενοι μονάχα στο Σύστημα Πληροφοριών του Σένγκεν (SIS). Η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Κύπρος έχουν υπογράψει τη συνθήκη, δεν έχουν εκπληρώσει όμως όλα τα κριτήρια ένταξης. Ειδική είναι και η περίπτωση της Δανίας, η οποία αποτελεί μέρος του χώρου του Σένγκεν, έχει όμως το δικαίωμα να βγει από αυτόν, εξακολουθώντας να τηρεί κάποιες από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.

Μέρος της ζώνης είναι και μερικές χώρες, που δεν είναι μέλη της Ε. Έ. – η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Ελβετία και το Λιχτενστάιν. Στην συνθήκη του Σένγκεν υπάρχει όρος, σύμφωνα με τον οποίο κάποιες χώρες μπορούν προσωρινά να «παγώνουν» τη συμμετοχή τους σε περιπτώσεις έκτακτων περιστάσεων. Πρόσφατα η Πορτογαλία διεγράφη από τη ζώνη του Σένγκεν, λόγω της Συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ η οποία διεξήχθη στη Λισσαβόνα. Με τον τρόπο αυτό ενισχύθηκε ο έλεγχος στα χερσαία σύνορα της χώρας, προκειμένου να αποφευχθούν ενδεχόμενες τρομοκρατικές απειλές.

Η ένταξη της Βουλγαρίας

Η Βουλγαρία εργάζεται για την ένταξή της στη ζώνη του Σένγκεν από την προσχώρησή της στην Ε. Έ. το 2007. Ένα μεγάλο μέρος των κριτηρίων που πρέπει να εκπληρώσει η χώρα, είναι κυρίως τεχνικά και περιλαμβάνουν αυστηρούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα (χερσαία, εναέρια και θαλάσσια), για τους οποίους χρειάζονται έμπειροι υπάλληλοι και καλές τεχνικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου και συστήματος πληροφοριών και δικτύου βίντεο παρακολούθησης.

Χρειάζεται εναρμονισμός των προϋποθέσεων για την είσοδο στη χώρα, με εκείνες που υπάρχουν για τη ζώνη του Σένγκεν, καθώς και των κανόνων έκδοσης θεωρήσεων και των αδειών προσωρινής παραμονής. Πρέπει να υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ενισχυμένης αστυνομικής και νομικής συνεργασίας με τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του Σένγκεν.

Η χώρα οφείλει να αποδείξει την ικανότητά της να προστατεύει προσωπικά δεδομένα και να χρησιμοποιεί το Σύστημα Πληροφοριών του Σένγκεν (SIS). Η εκπλήρωση αυτών των κριτηρίων εκ μέρους της Βουλγαρίας ελέγχεται από επιθεωρητές των κρατών-μελών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Οι επιθεωρητές καταγράφουν τα όσα έχουν πραγματοποιηθεί, και συντάσσουν εκθέσεις με συμβουλές, και για την ετοιμότητα της Βουλγαρίας να ενταχθεί στο χώρο του Σένγκεν.

Το Σύστημα Πληροφοριών του Σένγκεν (SIS)

Το Σύστημα Πληροφοριών του Σένγκεν (SIS) αποτελεί την ουσία του όλου μηχανισμού. Είναι μια κοινή βάση δεδομένων, η οποία δημιουργήθηκε και χρησιμοποιείται από όλα τα κράτη-μέλη του χώρου του Σένγκεν.

Το Σύστημα περιέχει δεδομένα (καταγγελίες) για ορισμένα αναζητούμενα ή ελεγχόμενα πρόσωπα και αντικείμενα, πρόσωπα στα οποία αρνήθηκε η είσοδος κτλ., δεδομένα απαραίτητα για τη διατήρηση της ζώνης του Σένγκεν ως χώρου «ελέυθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης».

Το SIS αποτελείται από ένα κεντρικό σύστημα στο Στρασβούργο και συστήματα με εθνικά δεδομένα, συνδεδεμένα με αυτό, που χρησιμοποιούνται για την καταχώριση πληροφοριών και τη διεξαγωγή ερευνών. Αυτή τη στιγμή το SIS περιέχει περίπου 15 εκατομμύρια καταγγελίες από όλα τα κράτη-μέλη.

Η θετική πλευρά της ένταξης 

+ Οι Βούλγαροι πολίτες θα περνούν από τα σύνορα με την Ελλάδα και τη Ρουμανία ακόμη πιο γρήγορα και εύκολα, επειδή δεν θα ελέγχονται τα έγγραφα ταυτότητάς τους. Τα διαβατήρια και οι ταυτότητες των Βουλγάρων δε θα ελέγχονται και στα αεροδρόμια των χωρών-μελών της ζώνης του Σένγκεν.

+ Για να γίνει μέλος του Σένγκεν, η Βουλγαρία θα πρέπει να έχει εκπληρώσει όλες τις τεχνικές προδιαγραφές, που σημαίνει αυστηρότερο έλεγχο στα εξωτερικά σύνορα της ζώνης και λιγότερο λαθρεμπόριο.

+ Η ένταξη στο Σένγκεν θα σήμαινε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη Βουλγαρία, καθώς και αύξηση της πιθανότητας κατάργησης των θεωρήσεων για τις ΗΠΑ.

+ Η πρόσβαση στο SIS δημιουργεί καλύτερες συνθήκες γρήγορης ανταλλαγής πληροφοριών για εγκλήματα που διερευνώνται, για αναζήτηση αγνοουμένων, «φυγάδων» από τη δικαιοσύνη ή «επικίνδυνων προσώπων», για αναζήτηση κλεμμένων αυτοκινήτων ή αντικειμένων.

Η αρνητική πλευρά της ένταξης 

- Εάν τώρα η Βουλγαρία αποτελεί κυρίως ζώνη τράνζιτ για ανθρώπους που ζητούν άσυλο, η ένταξη στο Σένγκεν θα μετατρέψει τη χώρα σε τελικό στόχο προσφύγων και παράνομων μεταναστών.

- Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων θα διευκολύνει όχι μόνο τον τουρισμό και τη έννομη επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά και την διέλευση εγκληματιών, λαθρεμπορικών προϊόντων, θα διευκολύνει τη διακίνηση ανθρώπων, ναρκωτικών, όπλων.

- Ο έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα της ζώνης θα γίνει πιο αυστηρός, πράγμα που θα κάνει πιο δύσκολη την είσοδο από τις γειτονικές χώρες – Σερβία, Σκόπια και Τουρκία.

Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων δε θα γίνει μεμιάς, αλλά βαθμιαία. Οι κανόνες του Σένγκεν θα καθιερώνονται στη διάρκεια κάποιων μηνών στα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορα, καθώς και στα αεροδρόμια.

Πηγή: dnevnik.bg