Galery

1

Η έρευνα για την δολοφονία του συγγραφέα Γκεόργκι Μάρκοφ διακόπτεται επειδή σήμερα λήγει η προθεσμία παραγραφής, επιβεβαίωσαν από την βουλγαρική εισαγγελία. Την Τρίτη η εκπρόσωπος Τύπου της Ανώτατης Ακυρωτικής Εισαγγελίας Ρουμιάνα Αρναούντοβα εξήγησε για το BBC ότι η δικαστική υπόθεση πρέπει να κλείσει λόγω παραγραφής, επειδή δεν έχει ξεκινήσει καμιά διαδικαστική πράξη, όπως σύλληψη ή κατηγορία, εναντίον συγκεκριμένου προσώπου, λόγω του οποίου να συνεχιστεί η έρευνα.

Με τη δήλωση αυτή 35 χρόνια μετά από το θάνατο του συγγραφέα το βουλγαρικό κράτος μέσω της εισαγγελίας του στην ουσία ομολόγησε την αδυναμία του ή την έλλειψη θέλησης να αποκαλυφθεί ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα του κομμουνιστικού καθεστώτος – η δολοφονία όχι επειδή έκανε κάτι, αλλά επειδή μιλούσε εναντίον του καθεστώτος.

Ο συγγραφέας Γκεόργκι Μάρκοφ με την τρίτη σύζυγό του, την Αγγλίδα Άναμπελ και την κόρη τους Αλεξάνδρα-Ράινα

Το ότι πρόκειται για δολοφονία θεωρείται αποδεδειγμένο γεγονός, διότι κατά την νεκροψία οι Άγγλοι ιατροδικαστές βρήκαν στο πτώμα του συγγραφέα ένα σφαιρίδιο καλυμμένο με ρικίνη.

Ο Γκεόργκι Μάρκοφ, ο συγγραφέας των "Ρεπορτάζ εξ αποστάσεως", στα οποία αποκάλυπτε τα ελαττώματα του απολυταρχικού καθεστώτος, καθώς και των βιβλίων «Άντρες» και «Οι γυναίκες της Βαρσοβίας», έφυγε από τη Βουλγαρία το 1969. Στις 7 Σεπτεμβρίου του 1978 άγνωστος τον τρύπησε με μια ομπρέλα στη γέφυρα του Βατερλώ στο Λονδίνο, και ύστερα από ολιγοήμερη μάχη ο συγγραφέας υπέκυψε στις 11 Σεπτεμβρίου.

Η Scotland Yard ξεκίνησε έρευνα, ενώ από βουλγαρικής πλευράς μέχρι τις 10 Νοεμβρίου του 1989 (όταν έπεσε το κομμουνιστικό καθεστώς) έρευνα βεβαίως δεν υπήρχε.

Σύμφωνα με τη βουλγαρική νομοθεσία που προβλέπει παραγραφή 30 ετών για τα βαρύτερα εγκλήματα, η υπόθεση έπρεπε να είχε κλείσει το 2008. Κατόπιν αιτήματος και της επιμονής της αγγλικής πλευράς όμως δόθηκε παράταση με το επιχείρημα ότι υπήρξε άλλη μια παρόμοια απόπειρα δολοφονίας εναντίον άλλων προσώπων – επρόκειτο για τον δημοσιογράφο Βλαντιμίρ Κόστοφ ο οποίος ευτυχώς επεβίωσε ύστερα από παρόμοια επίθεση στο Παρίσι.

Τα τελευταία 23 χρόνια η έρευνα πραγματοποιούνταν με διάφορο ρυθμό, και μάλιστα πήρε φόρα αφού η Εθνική Υπηρεσία Κατασκοπείας της Βουλγαρίας αναγκάστηκε να παραδώσει έγγραφα από το αρχείο της Πρώτης Γενικής Διεύθυνσης της Κρατικής Ασφάλειας. Τα έγγραφα αυτά χρησιμοποιήθηκαν από το δημοσιογράφο Χρίστο Χρίστοφ στο βιβλίο του "Σκοτώστε έναν αλήτη – η βουλγαρική και η αγγλική πολιτική σχετικά με την υπόθεση Γκεόργκι Μάρκοφ". Από τα έγγραφα που δημοσιεύθηκαν προέκυψε ότι πίσω από την δολοφονία κρύβεται η Πρώτη Γενική Διεύθυνση της Κρατικής Ασφάλειας, δηλαδή η μυστική αστυνομία της Βουλγαρίας. Από τους ισχυρισμούς πάλι του πρώην πράκτορα της KGB Όλεγκ Καλούγκιν ενώπιον των ΜΜΕ το 1991 έγινε σαφές ότι η επίθεση ετοιμάστηκε και πραγματοποιήθηκε με την τεχνική βοήθεια της KGB, απ’ όπου εξασφαλίστηκε το δηλητήριο και το αυτοσχέδιο όπλο μεταμφιεσμένο με ομπρέλα από το οποίο εκτοξεύτηκε η ρικίνη.

Από τα αρχεία της Πρώτης Γενικής Διεύθυνσης της Κρατικής Ασφάλειας προκύπτει επίσης ότι το μοναδικό ύποπτο πρόσωπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί δράστης της επίθεσης ήταν ένας ξένος πολίτης – ο Φραντσέσκο Γκουλίνο, που είχε συλληφθεί νωρίτερα στη Βουλγαρία και είχε γίνει πράκτορας της μυστικής αστυνομίας. Ούτε οι βουλγαρικές, ούτε οι αγγλικές αρχές όμως ζήτησαν να βρουν τον Γκουλίνο. Σύμφωνα με πηγές της έρευνας, τα υπάρχοντα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του δεν ήταν αρκετά για να ζητήσουν διεθνές ένταλμα σύλληψης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την έρευνα ήταν η έλλειψη στο αρχείο της Πρώτης Γενικής Διεύθυνσης του συγκεκριμένου σχεδίου της δολοφονίας. Υποτίθεται ότι το σχέδιο αυτό καταστράφηκε μαζί με άλλα έγγραφα ακόμη πριν το 1990 κατόπιν εντολής του τελευταίου προϊσταμένου της Πρώτης Γενικής Διεύθυνσης – του μακαρίτη στρατηγού Βλαντιμίρ Τοντορόφ.  Ήταν ο μόνος που καταδικάστηκε για καταστροφή εγγράφων – σε 10 μήνες φυλάκισης.

Λόγω της έλλειψης του βασικού αποδεικτικού στοιχείου – του σχεδίου για την δολοφονία του συγγραφέα, μια από τις πολλές ομάδες που ασχολούνταν μέσα στα χρόνια με την υπόθεση προσπάθησε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Γκεόργκι Μάρκοφ πέθανε λόγω της μη επαγγελματικής θεραπείας που εφάρμοσαν οι γιατροί στο νοσοκομείο του Λονδίνου. Ο γενικός εισαγγελέας Μπορίς Βέλτσεφ όμως δεν δέχθηκε ένα τέτοιο πόρισμα και η έρευνα συνεχίστηκε.

Σε αντίθεση με τη Βουλγαρία, στην Αγγλία η υπόθεση δεν έχει κλείσει. Σύμφωνα με νομικούς, η διακοπή της βουλγαρικής έρευνας λόγω παραγραφής θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην αγγλική έρευνα, αν χρειαστεί να ζητήσουν την εκτέλεση δικαστικών εντολών από τη Σόφια.