Galery

1

Αναστασία Μπαλέζντροβα

Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει προληπτικό φόρο της τάξης του 26% επί συναλλαγών ελληνικών επιχειρήσεων με εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες που διέπονται από προνομιακό φορολογικό καθεστώς προκάλεσε μια σειρά αντιδράσεων που αναμένεται να γίνουν ακόμα περισσότερες τις επόμενες μέρες.

Το συγκεκριμένο μέτρο αναμένεται να θίξει κυρίως τις συναλλαγές με εταιρείες στη Βουλγαρία, την Κύπρο και την Ιρλανδία, ενώ οι προβλέψεις εκ μέρους των εκπροσώπων των επιχειρήσεων στις χώρες αυτές είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δε θα επιτρέψει στην Αθήνα να ξεκινήσει την εφαρμογή του σχετικού νόμου που έχει ήδη ψηφιστεί στη Βουλή.

Αυτή είναι η άποψη του προέδρου της Βουλγαρο-κυπριακής Ένωσης Επιχειρήσεων Ξένιου Ξενόπουλου, ο οποίος σε μια συνέντευξη για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία τόνισε πως τα έσοδα του συγκεκριμένου φόρου δε θα είναι σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχυθεί η παραοικονομία και η διαφθορά.

Από το Βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο επίσης παρουσίασαν σοβαρές ενστάσεις εναντίον των φορολογικών αλλαγών στην Ελλάδα τις οποίες μάλιστα έστειλαν σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις Πρεσβείες των κρατών-μελών της ΕΕ στη Βουλγαρία. Σε μια συνέντευξη για το GRReporter ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Τσβετάν Συμεώνοφ δήλωσε πως ο φόρος θα θίξει τουλάχιστον 11.000 βουλγαρικές επιχειρήσεις με ελληνική συμμετοχή και θα μειώσει κατά 20% τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Με τον κ. Συμεώνοφ μίλησε η Αναστασία Μπαλέζντροβα.

Κύριε Συμεώνοφ, πόσες βουλγαρικές εταιρείες θα πλήξει ο εν λόγω φόρος;

Ο ακριβής αριθμός δεν μπορεί να υπολογιστεί τόσο σύντομα μετά από την θέσπιση του φόρου. Πάντως πρέπει να ληφθεί υπόψη πως οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών είναι ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ, πράγμα που θέτει την Ελλάδα ανάμεσα στις πρώτες χώρες με τις οποίες η Βουλγαρία έχει εμπορικές σχέσεις.

Για το λόγο αυτό αναμφισβήτητα και η μία και η άλλη πλευρά θα πληγεί. Καλό είναι να ξέρουμε πως ο φόρος αυτός θα πλήξει όχι λιγότερο και τις ελληνικές εταιρείες, διότι σύμφωνα με πληροφορίες μας, στη Βουλγαρία υπάρχουν γενικά περίπου 11.000 επιχειρήσεις με ελληνική συμμετοχή οι οποίες δεν έχουν ιδρυθεί μόνο με στόχο να εξυπηρετούν τη βουλγαρική αγορά. Ένα μέρος των προϊόντων τους επιστρέφει πίσω στην Ελλάδα. Εξαιτίας της εγγραφής τους στη Βουλγαρία οι εταιρείες αυτές επίσης θα υπόκεινται στον συγκεκριμένο νόμο, και αυτό μάλιστα δε θα έχει θετικές επιπτώσεις για την δραστηριότητά τους.

Ο ίδιος ο φόρος παραβιάζει μια σειρά αρχών της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Μια από αυτές τις αρχές είναι η ελευθερία εγκατάστασης, επειδή κάποιες από τις εταιρείες θα αναγκαστούν να μεταφέρουν την έδρα τους.

Οι βασικές αρχές τις οποίες παραβιάζει ο νόμος είναι οι εξής:

η αρχή της αναλογικότητας,

η αρχή της ασφάλειας δικαίου, διότι ο νόμος είναι σχετικά άγνωστος στις σχέσεις μεταξύ των 

ευρωπαϊκών χωρών,

η αρχή της μη διάκρισης, διότι αφορά μόνο τρεις χώρες-μέλη της ΕΕ.

Κατ’ αρχάς, όταν θεσπίζονται παρόμοια μέτρα αποφυγής του λεγόμενου φορολογικού σχεδιασμού ή σχημάτων φοροδιαφυγής, λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένες επιχειρήσεις και όχι όλα τα νομικά πρόσωπα σε μια χώρα, επειδή με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται απαράδεκτα το βάρος αποδείξεως σε όλες τις εταιρείες. Το πιο απαράδεκτο όμως είναι το γεγονός πως όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδεικνύουν πως δεν έχουν παραβιάσει τη φορολογική νομοθεσία. Αμφιβάλλω πως η ελληνική φορολογική διοίκηση θα τα καταφέρει με την έρευνα όλων των υποθέσεων. Γι’ αυτό τελικά θα ξεκινήσει μια επιλεκτική επιστροφή των ποσών μετά από την λήξη της προθεσμίας των τριών μηνών που προβλέπεται στον νόμο, αν, βέβαια, η προθεσμία αυτή τηρηθεί. Διότι γνωρίζοντας τη διοίκηση και στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα, πιστεύουμε πως θα αρχίσει επιλεκτικά να επιστρέφει τα ποσά σε ορισμένες εταιρείες, ενώ σε άλλες όχι. Και όπως ξέρουμε πολύ καλά, για τη διοίκηση μια τέτοια κατάσταση είναι και πολύ καλή πηγή παράνομων εσόδων. Δηλαδή, θα συμβάλουμε στην εμφάνιση διαφθοράς στην ελληνική διοίκηση.

Ποιο είναι το μερίδιο των εμπορικών συναλλαγών με την Ελλάδα στο ΑΕΠ της Βουλγαρίας;

Αρκεί να αναφέρουμε το γεγονός ότι 3 δισ. ευρώ είναι ένας σημαντικός τζίρος για δύο χώρες. Τα νομικά πρόσωπα μπορεί σήμερα να είναι 11.000 εταιρείες, αύριο μπορεί να είναι λιγότερα, και κάποια στιγμή να γίνουν περισσότερα. Οι όγκοι όμως είναι σημαντικοί, δεν είναι αμελητέοι.

Εμείς δίνουμε μια αρκετά δύσκολη μάχη με τη βουλγαρική διοίκηση και προσπαθούμε κάθε φορολογική ή οποιαδήποτε άλλη νομοθετική αλλαγή να συνοδεύεται από μια καλή και εκ των προτέρων εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένου νόμου ή της τροποποίησής του.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει. Διότι μόνο σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών, τους πρώτους κιόλας μήνες αναμένουμε να καταγραφεί μείωση της τάξης του 20% των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών. Και αυτό είναι ένα σημαντικό ποσό.

Σε ποιους εμπορικούς κλάδους ανήκουν οι συγκεκριμένες εταιρείες;

Οι βασικοί κλάδοι του εμπορίου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας είναι τρεις: υφάσματα και προϊόντα της κλωστοϋφαντουργίας, μη πολύτιμα μέταλλα και ηλεκτρική ενέργεια. Επίσης όμως και τρόφιμα, όπως σιτάρι, ηλιέλαιο, προϊόντα πετρελαίου, καπνά. Σημαντικές είναι οι εξαγωγές τυριών, τα οποία γνωρίζούμε ότι πολλές φορές εξάγονται σαν να έχουν παραχθεί στην Ελλάδα. Όλοι αυτοί οι κλάδοι θα δεχτούν ένα πλήγμα.

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που θεσπίζει τον φόρο αυτό;

Ο τρόπος με τον οποίο τον θεσπίζει είναι αρκετά μοναδικός. Όπως είπα και προηγουμένως, παρόμοιοι νόμοι εφαρμόζονται, αλλά αφορούν συγκεκριμένες εταιρείες. Περιγράφεται η απόφαση του δικαστηρίου και οι επιπτώσεις που θα ακολουθήσουν, αν μέσω της συναλλαγής αποφεύγεται η φορολογία. Τότε ξεκινούν έλεγχοι συγκεκριμένων εταιρειών. Και συγκεκριμένες εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αποδείξουν ότι δεν παραβίασαν τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου.

Η ελληνική φορολογική διοίκηση είναι υπερβολικά φιλόδοξη, αν νομίζει πως μέσα σε τρεις μήνες θα καταφέρει να ελέγξει συναλλαγές ύψους σχεδόν 3 δισ. ευρώ. Ο νόμος αυτός απλώς θα προκαλέσει καθυστερήσεις. Κατά τη γνώμη μας, ως άνθρωποι που ασχολούμαστε με το εμπόριο και γνωρίζουμε τις χρηματοοικονομικές πρακτικές και τη φορολογική διοίκηση, συμπεριλαμβανομένης και της Βουλγαρίας, αυτό το κάνουν πιθανότατα με την κρυφή ελπίδα να εισπραχθούν χρήματα υπό τη μορφή δανείου για το προβληματικό ισοζύγιο πληρωμών της Ελλάδας. Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο τρόπος, διότι τέτοιες συγκεντρώσεις χρημάτων που στην αντίθετη περίπτωση θα δούλευαν για την οικονομία και της Βουλγαρίας, αλλά ειδικά για την οικονομία της Ελλάδας, θα σταθούν εμπόδιο στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Έτσι η κρίση θα γίνει ακόμη βαθύτερη, ενώ το σπιράλ δεν θα αναπτυχθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς την αύξηση των τζίρων και των εισπράξεων.

Εσείς, ως Βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, έχετε έρθει σε επαφή με την ελληνική κυβέρνηση ή την Πρεσβεία της Ελλάδος στη Σόφια, ώστε να εκφράσετε τις απόψεις σας σχετικά με το φόρο;

Ένας φορέας μας εξέδωσε μια απόφαση δυνάμει της οποίας σήμερα θα ενημερώσουμε όχι μόνο την Ελληνική Πρεσβεία, αλλά και τις υπόλοιπες Πρεσβείες και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Χρειαστήκαμε λίγο χρόνο παραπάνω προκειμένου να κάνουμε μια ανάλυση του νόμου μετά την ψήφισή του, να κάνουμε κάποιους υπολογισμούς και συγκριτική ανάλυση, ώστε να διαπιστώσουμε αυτά που είπα προηγουμένως: πως είναι ένας μη παραδοσιακός τρόπος να μαζευτούν χρήματα από εταιρείες που συμμετέχουν στο εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών μας.

Εντωμεταξύ ο νόμος αφορά και την Κύπρο και την Ιρλανδία, και υπό την έννοια αυτή θα συσσωρευτούν αρνητικές επιπτώσεις για την Ελλάδα. Δηλαδή ο μεγάλος χαμένος θα είναι η ίδια.

Στη Βουλγαρία σκέφτονται να εφαρμόσουν αντίποινα;

Για να είμαι ειλικρινής, ακούγονται πολλές τέτοιες φωνές, το Βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο όμως δεν είναι από τους φορείς που θα ήθελαν να επιδεινώνονται οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας κατά κάποιον τρόπο, διότι αν εμείς λάβουμε κάποια μέτρα ως αντίποινα, δεν ξέρουμε πόσο καλά θα είναι υπολογισμένα, και αν δε θα είναι μεγαλύτερης ευρύτητας από εκείνα της Ελλάδας. Και αυτό με τη σειρά του θα προκαλούσε καινούργια μέτρα εκ μέρους της Ελλάδας.

Δεν εξετάζω καθόλου ένα τέτοιο σενάριο, διότι είναι απαράδεκτο για την ΕΕ, αν τα πράγματα όμως πάρουν αυτό τον δρόμο πολύ σύντομα μπορεί να βρεθούμε από χώρες με εμπορικές συναλλαγές ύψους 3 δισ. ευρώ σε χώρες που δεν γνωρίζουν την οικονομία τους. Δεν είναι αυτός ο στόχος. Στην ΕΕ πρέπει να ληφθούν μέτρα τα οποία να απελευθερώσουν την αγορά, να διατηρήσουν την ίση μεταχείριση των εταιρειών, ανεξάρτητα από ποια χώρα της ΕΕ προέρχεται το προϊόν ή η υπηρεσία, και να ανοίξουμε τις οικονομίες των χωρών μας για την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων.

Πώς επηρέασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα τις ελληνοβουλγαρικές επιχειρηματικές σχέσεις; Υπάρχει πτώση σε κάποιους τομείς;

Δεν είμαστε σε θέση να πούμε πως η κρίση μπορεί να επηρεάσει τις επιχειρηματικές σχέσεις τόσο γρήγορα. Δεν μιλάμε και για το ότι η θέσπιση του φόρου αποτελεί μια πολιτική συναίνεσης της Ελλάδας, ώστε να μπορέσει να επηρεάσει καθόλου τις ελληνοβουλγαρικές σχέσεις. Βλέπουμε την Ελλάδα ως έναν από τους σημαντικότερους επενδυτές στη Βουλγαρία και τέτοια προσωρινά μέτρα δε θα μπορούσαν και δε θα έπρεπε να επηρεάζουν τις σχέσεις μας στρατηγικά. Το αντίθετο – πρέπει να λάβουμε μέτρα και νομίζω πως ήδη υπάρχουν τέτοια, όσο εκ μέρους της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, τόσο και εκ μέρους της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών, που κρίνουν αρνητικά το συγκεκριμένο μέτρο.

Βεβαίως, εμείς είμαστε υποχρεωμένοι και θα πρέπει να ενημερώσουμε τους διεθνείς θεσμούς – το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο, την Ένωση Ευρωπαϊκών Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων. Αυτό δε θα βλάψει τους Έλληνες εταίρους μας, διότι όπως ανέφερα και προηγουμένως, οι ίδιοι επίσης θεωρούν πως το εν λόγω μέτρο δεν θα συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων.

Επειδή στο Βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο διατηρούμε καλά τα αρχεία μας, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως η κρίση και τα προβλήματα με το ισοζύγιο πληρωμών δεν συμβαίνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Διαθέτουμε πληροφορίες ότι αυτό έχει συμβεί ακόμη το 1896 – 1897. Δηλαδή η παρούσα κατάσταση δεν αποτελεί μια μεμονωμένη περίπτωση.

Ελπίζω πως η ελληνική οικονομία θα βγει από την τωρινή οικονομική κατάστση, διότι είναι μια οικονομία με πολλές επενδύσεις στο εξωτερικό και δεν θα παραδοθεί εύκολα. Για το λόγο αυτό βλέπω τα πράγματα με αισιοδοξία, ότι αυτές οι προσωρινές αποκλίσεις από τις καλές πρακτικές θα ξεπεραστούν και η Ελλάδα θα αρχίσει και πάλι να πληρώνει τακτικά τα χρέη της και θα ξαναγίνει ένας καλός προορισμός για τις ξένες επενδύσεις.

Σε ποιους τομείς νομίζετε πως υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρηματικών σχέσεων Ελλάδας – Βουλγαρίας;

Οι κατευθύνσεις είναι δύο. Υπάρχουν τομείς στους οποίους οι δύο χώρες επικαλύπτουν η μία την άλλη ως παραγωγή. Είναι τα περισσότερα αγροτικά προϊόντα, κι όμως όχι όλα. Ανταγωνιζόμενη η μία την άλλη οι δύο οικονομίες γίνονται πιο ισχυρές, ενώ οι αντίστοιχοι παραγωγοί πιο ανταγωνιστικοί. Ειδάλλως για μας είναι πολύ ωφέλιμο το γεγονός ότι φρούτα όπως τα εσπεριδοειδή και άλλα που στη Βουλγαρία είναι αδύνατο να καλλιεργούνται, η Ελλάδα τα εξάγει σε καλή ποιότητα και σε καλές τιμές, και επομένως είναι ένας επιθυμητός εταίρος.

Υπάρχουν και βιομηχανικά προϊόντα. Είμαστε ανταγωνιστικοί και στον κλάδο της φαρμακευτικής. Τελευταία αναπτύσσεται και η βιομηχανία ανταλλακτικών αυτοκινήτων, η επεξεργασία προϊόντων, ενώ δεν έχουμε σημαντικές διαφορές στον τρόπο μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων. Είναι μια συμπλήρωση και μια καλή συνύπαρξη, καθώς και δυνατότητα για τους κατοίκους των δύο χωρών να έχουν ένα ευρύτερο φάσμα επιλογών, όταν επιθυμούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους.