Galery

1

Έχω δει τον Δομίνικο ζωγραφισμένο σε τοίχους ναών και οικιών, πάνω σε περγαμηνές και χειρόγραφα. Πού το βρήκαν οι ζωγράφοι αυτό το στρογγυλό πρόσωπο, αυτά τα σαρκώδη χείλη, αυτά τα καμπυλωτά φρύδια; Και πώς τόλμησαν να ζωγραφίσουν τον πάπα πάνω από τον Δομίνικο και τον άγιο να τον κοιτάζει από χαμηλά και να τον ευλογεί; Ο πάπας δεν ήταν άξιος ούτε να φιλήσει τα καταπληγιασμένα και λασπωμένα πόδια του ανθρώπου που είχα συναντήσει! Τον είδα και πάλι μαζί με τον Φραγκίσκο της Ασίζης _ ο Δομίνικος έμοιαζε σαν να ήταν φτιαγμένος από οψιδιανό, εκείνο το μαύρο γυαλί των ηφαιστείων, και ο Φραγκίσκος ήταν φωτεινός σαν ορυκτός κρύσταλλος. Ήταν στη Σύνοδο της Σάντα Μαρία ντέλε Ανιόλι, όπου είχαν συγκεντρωθεί πάνω από πέντε χιλιάδες μοναχοί. Αγαπούσα τον Φραγκίσκο, αλλά τότε σκέφτηκα ότι αν έπρεπε να ακολουθήσω κάποιον από τους δύο αυτός θα ήταν ο Δομίνικος. Ήταν και οι δυο τους πάμφτωχοι κι είχαν ζητήσει να τους τοποθετήσουν γυμνούς στον τάφο όταν κάποτε τους έπαιρνε ο Κύριος κοντά του. Σήμερα, είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, οι Φραγκισκανοί έχουν χίλια μοναστήρια και οι Δομινικανοί πεντακόσια.

Κάποιοι τέτοιοι, σαν τον άνθρωπο που στεκόταν απέναντί μου, που έμοιαζαν στον Δομίνικο στις κινήσεις των χεριών και του κεφαλιού, θελητά ή αθέλητα θα διέστρεφαν τα λόγια και τα έργα των δύο αγίων. Πάντα παραξενευόμουν που οι οπαδοί του Δομίνικου ισχυρίζονταν πως η μητέρα του άκουγε σκύλο να γαβγίζει στη μήτρα της όταν τον κουβαλούσε κάτω από την καρδιά της _ σημάδι ότι θα γεννηθεί πιστός φύλακας της Εκκλησίας. Είχα την αίσθηση ότι πρόσβαλλαν την αγιότητα της μητρότητας. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι η μητέρα του Δομίνικου άκουγε σκύλο να γαβγίζει στη γαστέρα της.

Ο Δομινικανός είδε την ταραχή στο βλέμμα μου, αλλά νόμισε ότι απορούσα με τα τόσα κεριά του κελιού του, και μου είπε με φωνή που ξανάβρισκε τη δύναμή της:

«Τα κεριά είναι αναμμένα γιατί τις νύχτες ο άρχοντας του σκότους παραμονεύει εμάς, τους εχθρούς του».

Του είπα:

«Μάζεψε εκείνα τα σκυλιά που έχεις αμολήσει στο κατόπι μου».

Αυτός μου είπε:

«Είναι για να σε φυλάνε».

Σήκωσα τους ώμους. Εκείνος με προσπέρασε κι έκλεισε την πόρτα. Στην πλάτη του διέκρινα σημάδια από αίμα που είχαν λερώσει το λευκό του ρούχο. Ύστερα είδα τα μάτια του να αστράφτουν απέναντι από τα δικά μου, το ασπράδι τους ήταν κατακόκκινο. Μου είπε:

«Δε σου έχω εμπιστοσύνη».

Πήρα μια βαθιά ανάσα προσπαθώντας να κρατηθώ. Δεν ήξερα πώς έπρεπε να συμπεριφερθώ όταν κάποιος μοναχός με πρόσβαλε με τα μάτια. Είπε:

«Ο άγιος πατέρας σού εμπιστεύτηκε ένα από τα μυστικά της Εκκλησίας του Θεού».

Σώπαινα. Εκείνος συνέχισε να μιλάει:

«Ξέρω πως αν ήμουν ιππότης σαν κι εσένα θα με σκότωνες. Αλλά σου επαναλαμβάνω, δε σε πιστεύω. Σε έχω ικανό να πας στους Αλβιγήνους και να τους αποκαλύψεις το μυστικό».

Ταράχτηκα. Tο μόνο που κατάφερα να του πω ήταν:

«Είμαι ιππότης».

Έβαλε τα χέρια του στους ώμους μου. Ένα ρίγος με διαπέρασε, αλλά δεν τραβήχτηκα. Eκείνος μου μίλησε με διαφορετική φωνή _ εγκάρδια, αλλά γεμάτη και πικρό πάθος _ και μου είπε:

«Ανρί, ναι, είσαι ιππότης. Γι’ αυτό δε σε πιστεύω. Η ίδια η Προβηγκία που γέννησε τους Αλβιγήνους, γέννησε κι εσάς, τους ιππότες, με τις φιλοφροσύνες σας, τους τροβαδούρους και τους θρύλους σας. Είσαι ιππότης. Ο πρώτος σας κανόνας είναι το να υπηρετείτε τον Χριστό και την Εκκλησία του Θεού. Αλλά εσείς ανταλλάξατε τη Θεομήτορα με την κυρία της καρδιάς σας και αντί για ψαλμούς τραγουδάτε μπαλάντες. Την ίδια στιγμή, οι πύργοι σας έχουν μετατραπεί σε φωλιές ατιμίας και αμαρτίας, σκοτώνετε τις γυναίκες και τις θυγατέρες σας. Ο δεύτερος κανόνας σας είναι με τη μία κόψη του σπαθιού σας να σφάζετε τους Σαρακηνούς και με την άλλη τους δυνατούς που καταπιέζουν τους φτωχούς. Ο πάπας σάς έστειλε στον Πανάγιο Τάφο, αλλά εσείς κυριέψατε και πλιατσικολογήσατε την Κωνσταντινούπολη. Υπάρχουν πιο μεγάλοι εγκληματίες από τους ιππότες σου; Ο τρίτος σας κανόνας λέει να μένετε πιστοί στον κύριό σας, όταν αυτός δε στρέφεται εναντίον της Εκκλησίας. Αλλά εσείς αλλάζετε εύκολα αφεντικά, φτάνει κάποιος... να σας δώσει περισσότερα χρήματα».

Τι μπορούσα να του πω; Ν’ αρχίσω να δικαιολογούμαι; Άλλο πράγμα είναι η ιπποσύνη και άλλο ο ιππότης. Το ίδιο συμβαίνει και με την Eκκλησία _ μήπως υπάρχει κάτι το κοινό ανάμεσα στον Χριστό και τους χριστιανούς, τον πάπα και τους επισκόπους; Σώπαινα. Αυτός συνέχισε να μιλάει:

«Ανρί, δέκα φορές ήρθαν να σε βρουν αδελφοί από τα τάγματά μας. Ήρθαν αδελφοί Ιωαννίτες και σου είπαν: “Φόρεσε το μαύρο χιτώνα με το λευκό σταυρό και γίνε ένας από μας”. Aρνήθηκες. Ήρθαν αδελφοί Ναΐτες και σου είπαν: “Φόρεσε το λευκό χιτώνα με τον κόκκινο σταυρό κι έλα να υπερασπιστούμε μαζί τον Τάφο του Κυρίου”. Aρνήθηκες ξανά. Ήρθαν αδελφοί Τεύτονες και σου είπαν: “Φόρεσε το λευκό χιτώνα με το μαύρο σταυρό κι έλα να πολεμήσουμε μαζί τους βαρβάρους και τους απίστους”. Τους είπες ότι αυτοί οι εχθροί βρίσκονται πολύ μακριά. Γιατί δεν έγινες ιππότης-μοναχός, κάτω από τη σημαία του Χριστού; Για να συνεχίσεις να πουλάς το σπαθί σου σε όποιον πληρώνει περισσότερο. Αν ο άγιος πατέρας σού είχε πει: “Ανρί, πήγαινε να φέρεις το βέβηλο Βιβλίο των Βογόμιλων, σου δίνω την ευχή μου”, εσύ θα έβαζες τα γέλια. Αλλά σου είπε: “Πάρε πέντε χιλιάδες χρυσά φλουριά”. Κι εσύ δέχτηκες».

Άρχισε να πνίγεται, ενώ εγώ εν τω μεταξύ ανακτούσα την αυτοκυριαρχία μου. Tου είπα:

«Δεν ήσουν δίπλα μου όταν είπα στον Ρομπέρ ντε Ρονσοά: “Πριν από τη μάχη τέτοια λόγια είναι χάσιμο χρόνου. Μάζεψε εκείνα τα σκυλιά που έχεις αμολήσει στο κατόπι μου, αλλιώς θα τα βγάλω εγώ από τη μέση”.»

Εκείνος χαμογέλασε, δημιουργώντας μου την αίσθηση μιας ακόμη μεγαλύτερης γυναικείας αδυναμίας, κάτι που με αναστάτωσε. Μου είπε:

«Θα τους σκοτώσεις; Ή μήπως θα σκοτώσεις εμένα;»

Κατέβασα τα χέρια του από τους ώμους μου και του είπα: