Galery

1

Τη βουλγάρικη λογοτεχνία σε ελληνική μετάφραση παρουσιάζει η Ζντράβκα Μιχάιλοβα 

Ο πεζογράφος Αντόν Ντόντσεβ (γεν. 1930), είναι ακαδημαϊκός της Ακαδημίας Επιστημών της Βουλγαρίας, ένας από τους πιο γνωστούς βούλγαρους συγγραφείς ιστορικών μυθιστορημάτων. Το πιό γνωστό και μεταφρασμένο έργο του είναι το μυθιστόρημα ΄Καιροί διχασμού΄, το οποίο γυρίστηκε ταινία το 1987 από τον σκηνοθέτη Λιουντμίλ Στάικοβ. Το 2015  η κινηματογραφική εκδοχή του ΄Καιροί διχασμού΄ αναδείχθηκε, (ως επιλογή του κοινού στην εκπομπή ΄Τα λουστρινένια παπούτσια του βουλγάρικου κινηματογράφου΄) σε καλύτερη βουλγάρικη ταινία. Τα έργα του Ντόντσεβ αναφέρονται σε κρίσιμες περιόδους του παρελθόντος της Βουλγαρίας, καθώς και στην επίδραση των Βογόμιλων στη δυτικοευρωπαϊκή σκέψη. Το ΄Καιροί διχασμού΄ αναφέρεται στο βίαιο εξισλαμισμό των Βουλγάρων κατοίκων της Ροδόπης τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Ιβάν Γκρανίτσκι, εκδότη και κριτικό λογοτεχνίας, ο Αντόν Ντόντσεφ κληρονόμησε μια ισχυρή παράδοση στη βουλγαρική λογοτεχνία όπου ο πεζογράφος είναι όχι μόνο δημιουργός αλλά και ιδιόμορφος πνευματικός ηγέτης της εποχής του:

Άλλο πολύ γνωστό ιστορικό μυθιστορήμα του Ντόντσεβ είναι ΄Ο περιπλανώμενος ιππότης του ιερού βιβλίου, με θέμα την αναζήτηση της Ιερής Βίβλου των Βογομίλων μιας Βουλγαρικής αίρεσης της Αναγέννησης η οποία ήταν υπαίτια για μεγάλης έκτασης αιματοκύλισμα στη Δύση με το μεγάλο παρακλάδι της την αίρεση των Καθαρών αλλά και το Βυζάντιο και ιδιαίτερα τα Βαλκάνια. Η θεματολογία θυμίζει κάτι από τον Ουμπέρτο Εκο, αλλά πολύ πιο απλό και άμεσα κατανοητό. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδ. Κέδρος (μτφρ. Πάνος Σταθόγιαννης).

Hμέρα Πρώτη

1.

Το όνομά μου ήταν Ανρί ντε Βενταντόρν, αλλά το άλλαξα με το όνομα ενός νεκρού.

Δεν έχω συναντήσει άνθρωπο που να μην έχει ακούσει το όνομα Βενταντόρν. Όσο παράξενο και να φαίνεται, αυτή η φήμη οφείλεται σε δύο άτομα που στην πραγματικότητα δεν ανήκαν στην οικογένεια των Βενταντόρν. O Μπερτράν ντε Βενταντόρν που τραγούδησε

Αφού δεν τραγουδάς απ’ την καρδιά σου,

δε σου αξίζει ούτε μια φούχτα άχυρο,

ήταν γιος του φούρναρη του δοξασμένου μας κάστρου. Τραγούδησε ενώπιον της Αλιενόρας της Ακουϊνίας, όταν εκείνη πήρε διαζύγιο από τον Λουδοβίκο Z΄ κι έγινε βασίλισσα του Ερρίκου B΄ της Αγγλίας. Η Αλιενόρα τον έστειλε στην κόρη της από τον πρώτο της γάμο, τη Μαριέλ του Σαμπάν. Με το φάντασμα αυτού του τροβαδούρου _ ή, για να είμαι πιο ακριβής, με το φάντασμα του ονόματός του _ έπρεπε να παλέψω, όταν ακόμη ονομαζόμουν Ανρί ντε Βενταντόρν, γιατί όλοι περίμεναν να πιάσω κι εγώ το τραγούδι. Εμένα όμως μ’ έχουν καταραστεί να τρομάζω ακόμη και τις κάργιες με τα τραγούδια μου. Ο άλλος Βενταντόρν _ για την ακρίβεια η άλλη Βενταντόρν _ που γνώριζε όλος ο κόσμος καταγόταν από την επιφανή οικογένεια των Τιουρέν και ήταν παντρεμένη με τον αδελφό μου Έμπελ ντε Βενταντόρν. Tο όνομά της ήταν Μαρία. Ήταν εκείνη που είπε τα μοιραία λόγια: «Μου αξίζει να είμαι διάσημη όχι εξαιτίας της φημισμένης οικογένειάς μου, αλλά γιατί είμαι γυναίκα που μπορεί να χαρίσει αγάπη». ...Σε οποιονδήποτε.

Εξαιτίας της εγκατέλειψα τον πύργο μόλις δεκαέξι χρονών.

2.

Ύστερα από δύο δεκαετίες βρισκόμουν στη Ρώμη. Ζύγωνε το έτος 1216 από τη γέννηση του Σωτήρα μας. Μόλις είχε τελειώσει η Τέταρτη Οικουμενική Σύνοδος της Λατεράνα, υπό την εποπτεία του πάπα Ινοκέντιου του Γ΄, παρουσία των δύο νέων πατριαρχών των πόλεων των Ιεροσολύμων και της Κωνσταντινουπόλεως, που προσφάτως είχαμε κατακτήσει, 71 μητροπολιτών, 412 επισκόπων, 900 αβάδων και αμέτρητου αριθμού απεσταλμένων εκκλησιαστικών πριγκίπων και κοσμικών βασιλέων. Ήταν πολλοί εκείνοι που είχαν στείλει κάποιους δικούς τους να τους εκπροσωπήσουν στη Σύνοδο, γιατί οι ίδιοι δεν προλάβαιναν _ ή δεν τολμούσαν _ να έρθουν. Στη Ρώμη έφτασαν κρυφά και οι κατατρεγμένοι αρχηγοί των Αλβιγήνων*, ο κόμης Ραϊμόνδος ο ΣT΄ της Τουλούζης μαζί με το γιο του, που έφερε κι αυτός το όνομα Ραϊμόνδος. Ικέτες του παπικού ελέους.

Πριν τη Σύνοδο, κάπου γύρω στο θερινό ηλιοστάσιο, οι Άγγλοι βαρόνοι πρόλαβαν στα λιβάδια του Ρουνιμέντ το βασιλιά τους Ιωάννη και τον υποχρέωσαν να υπογράψει τη Μεγάλη Χάρτα των δικαιωμάτων, αναγκάζοντάς τον να κραυγάσει με οργή: «Έχουν βάλει 25 βασιλιάδες πάνω από μένα!» Ο πάπας στάθηκε αμέσως στο πλευρό του ταπεινωμένου Ιωάννη, αν και τον είχε ο ίδιος αφορίσει, κι έτσι η Σύνοδος άρχισε να επεξεργάζεται Χάρτες κατά των ελευθεριών. Αν τύχει να διαβάσετε τον Κανόνα κατά των αιρέσεων, θα ανατριχιάσετε. Η Σύνοδος αφαίρεσε τις γαίες από τον παλαιό Οίκο των κόμητων της Τουλούζης και τις έδωσε στον Σιμόν ντε Μονφόρ _ από το Μπαζιέ μέχρι τον Ωκεανό και από τα Πυρηναία μέχρι το Ντορντόν.

Στη Ρώμη ήμουν συνοδός του Σιμόν ντε Νοφλ, γείτονα του Σιμόν ντε Μονφόρ, ο οποίος έλαβε από τη Σύνοδο τον πύργο στην Προβηγκία που του είχαν υποσχεθεί. Εκείνος αναχώρησε αμέσως, αλλά εγώ έμεινα στη Ρώμη.

Έχετε, άραγε, ιδέα σε τι μπορούν να μετατρέψουν μια πόλη δεκάδες χιλιάδες αντρών που επιθυμούν να ξεφαντώσουν; Για εβδομάδες έπεφτε μια σιγανή βροχή που ερχόταν από τη μεριά της Όστια, την επισκοπή του καρδινάλιου Ουγκολίνο.

Ο Σιμόν δε με εξόφλησε, μου έκλεψαν το άλογο, με έδιωξαν από το πανδοχείο. Σ’ αυτή την ξεκοιλιασμένη και καταρρέουσα πόλη κατάλαβα πόσο απελπισμένος ήμουν.